Dünyanın en çok seyirci çeken sporlarından basketbol, çok sık sakatlığın yaşandığı bir dal. Özellikle ayak bilekleri ve ellere dikkat
Basketbol 1891 yılında James Naismith tarafından ABD Massachusetts’de balkonlardan sarkan sepetlere topların atılmasıyla oluşturulan bir oyun. ABD’de popülerleştikten sonra tüm dünyaya yayılan bu spor dalında ne yazık ki sık sakatlıklar yaşanmaktadır. Örneğin yapılan bir çalışmada beyzboldan iki kat, futboldansa yüzde 40 oranında daha fazla sakatlanma görülmüş. Ayak bileğinde yüzde 15.8-39.3 oranında, dizde yüzde 5-20, elde yüzde 8.8-43, el ve boyunda yüzde 8-36.4 ve bel bölgesinde yüzde 11.7 oranında sakatlık izlenmiş.
En sık kas incinmesi görülüyor
Basketbol sakatlıkları, diğer spor dallarındakilerin yüzde 3.8-23.1’ni kapsar. Basketbol bir temas sporu olmasına rağmen birçok sakatlık temas olmayan durumlarda yaşanır. En sık rastlananlar, yüzde 55.1’le kas incinmeleridir. Yumuşak dokuda yırtılmalar, kemiklerde çıkık ve kırıksa yüzde 17.7-28 oranındadır. Vakaların yüzde 71.2-82.7’si 1-2 haftalık dönem içerisinde iyileşir. Bir haftadan uzun süre tedavi gerektiren rahatsızlıklarsa, genel olarak ayak bileği yaralanmalarıdır. Ayak bileği yaralanmaları daha çok kadın basketbolcular arasında rastlanır. Bunlar, rakiple temas yerine sporcunun yerle temasından kaynaklanan sakatlıklardır.
Basketbol 1891 yılında James Naismith tarafından ABD Massachusetts’de balkonlardan sarkan sepetlere topların atılmasıyla oluşturulan bir oyun. ABD’de popülerleştikten sonra tüm dünyaya yayılan bu spor dalında ne yazık ki sık sakatlıklar yaşanmaktadır. Örneğin yapılan bir çalışmada beyzboldan iki kat, futboldansa yüzde 40 oranında daha fazla sakatlanma görülmüş. Ayak bileğinde yüzde 15.8-39.3 oranında, dizde yüzde 5-20, elde yüzde 8.8-43, el ve boyunda yüzde 8-36.4 ve bel bölgesinde yüzde 11.7 oranında sakatlık izlenmiş.
En sık kas incinmesi görülüyor
Basketbol sakatlıkları, diğer spor dallarındakilerin yüzde 3.8-23.1’ni kapsar. Basketbol bir temas sporu olmasına rağmen birçok sakatlık temas olmayan durumlarda yaşanır. En sık rastlananlar, yüzde 55.1’le kas incinmeleridir. Yumuşak dokuda yırtılmalar, kemiklerde çıkık ve kırıksa yüzde 17.7-28 oranındadır. Vakaların yüzde 71.2-82.7’si 1-2 haftalık dönem içerisinde iyileşir. Bir haftadan uzun süre tedavi gerektiren rahatsızlıklarsa, genel olarak ayak bileği yaralanmalarıdır. Ayak bileği yaralanmaları daha çok kadın basketbolcular arasında rastlanır. Bunlar, rakiple temas yerine sporcunun yerle temasından kaynaklanan sakatlıklardır.
Ayak bileği önemli
Ayak bileğiyle ilgili sakatlıklar vücut kütle indeksi yüksek olan kilolu sporcularda ve daha önce ayak bileği sakatlığı geçiren kişilerde tespit edilmektedir. Bu nedenle ilk ayak bileği sakatlığının iyi rehabilite edilmesi önemlidir. Ayak bileğinin anatomik yapısı nedeniyle dış bağlarda daha çok zarar görülürken, en sık sakatlıklar, ayak parmak ucunda basarken gerçekleşmektedir. Ayak bileğinde sakatlık olan sporcu da özellikle ayağın dış yanında şişlik izlenir. Ayak üzerine basmakta zorlanan ve ayağın kenarında ciddi ödemi olan sporcularda kırık açısından röntgen filmi çekilmelidir.
Ayak bileği yaralanmalarında öncelikle ödemin kontrolü esastır. Ödem kontrol edildikten sonra ayak bileği mobilize edilmeli ve kaslar güçlendirilmelidir. Ayak bileği sakatlıklarının daha çabuk iyileşmesi için çeşitli ortezler kullanılabilir. Özellikle zıplamalar ve yere inişler sırasında aşil tendonunda yırtılmalar izlenebilir. Ödem kontrolünden sonra germe ve güçlendirme egzersizleri önerilmelidir.
Stres kırıkları fark edilmeyebilir
Diz bölgesindeki sakatlıklar da basketbolcularda yüzde 10.8-20 düzeyinde izlenir. Bir diz sakatlığından sonra çok şiddetli ödem oluşursa ön çapraz bağ yırtığı ya da patella kemiğinin yerinden çıktığı düşünülmelidir. Ön çapraz bağ yaralanmalarında sporcu genelde eklemden şiddetli bir ses geldiğini duyar. Kadın sporcular bağlarının yapısı ve zıplamadan sonra yere inme sırasındaki dinamiklerden dolayı erkeklerden iki kat daha fazla ön çapraz bağlarında kopma yaşar. Dizde yan bağlarda ve menisküslerde de ciddi yırtıklar izlenebilir.
Basketbolcularda izlenebilecek en kritik rahatsızlıklardan birisi stres kırıklarıdır. Bu kırıklar kemiklerin aşırı ve sık yüklenmesi sonucu meydana gelir. 2-4 hafta süreyle röntgen filmlerinde tespit edilemeyebilir. Basketbolcunun bu şekilde antrenman ve maçlara devam etmesiyse daha ciddi sonuçlara yol açacaktır.
Ayak bileğiyle ilgili sakatlıklar vücut kütle indeksi yüksek olan kilolu sporcularda ve daha önce ayak bileği sakatlığı geçiren kişilerde tespit edilmektedir. Bu nedenle ilk ayak bileği sakatlığının iyi rehabilite edilmesi önemlidir. Ayak bileğinin anatomik yapısı nedeniyle dış bağlarda daha çok zarar görülürken, en sık sakatlıklar, ayak parmak ucunda basarken gerçekleşmektedir. Ayak bileğinde sakatlık olan sporcu da özellikle ayağın dış yanında şişlik izlenir. Ayak üzerine basmakta zorlanan ve ayağın kenarında ciddi ödemi olan sporcularda kırık açısından röntgen filmi çekilmelidir.
Ayak bileği yaralanmalarında öncelikle ödemin kontrolü esastır. Ödem kontrol edildikten sonra ayak bileği mobilize edilmeli ve kaslar güçlendirilmelidir. Ayak bileği sakatlıklarının daha çabuk iyileşmesi için çeşitli ortezler kullanılabilir. Özellikle zıplamalar ve yere inişler sırasında aşil tendonunda yırtılmalar izlenebilir. Ödem kontrolünden sonra germe ve güçlendirme egzersizleri önerilmelidir.
Stres kırıkları fark edilmeyebilir
Diz bölgesindeki sakatlıklar da basketbolcularda yüzde 10.8-20 düzeyinde izlenir. Bir diz sakatlığından sonra çok şiddetli ödem oluşursa ön çapraz bağ yırtığı ya da patella kemiğinin yerinden çıktığı düşünülmelidir. Ön çapraz bağ yaralanmalarında sporcu genelde eklemden şiddetli bir ses geldiğini duyar. Kadın sporcular bağlarının yapısı ve zıplamadan sonra yere inme sırasındaki dinamiklerden dolayı erkeklerden iki kat daha fazla ön çapraz bağlarında kopma yaşar. Dizde yan bağlarda ve menisküslerde de ciddi yırtıklar izlenebilir.
Basketbolcularda izlenebilecek en kritik rahatsızlıklardan birisi stres kırıklarıdır. Bu kırıklar kemiklerin aşırı ve sık yüklenmesi sonucu meydana gelir. 2-4 hafta süreyle röntgen filmlerinde tespit edilemeyebilir. Basketbolcunun bu şekilde antrenman ve maçlara devam etmesiyse daha ciddi sonuçlara yol açacaktır.