Futbolda sakatlık riski çok yüksek. Hemen her futbolcu, yılda en az bir kez performansını kısıtlayan bir sakatlığa maruz kalıyor
Futbol, dünyada en popüler sporları arasında yer alıyor. 200 milyon kişi futbol oynuyor ve bunlardan 200 bini profesyonel olarak bu spor dalıyla uğraşıyor. Futbol oynayanlarda en riskli endüstriyel mesleklerden bin kat daha fazla yaralanma olasılığı var.
Ülkemizde 2005-2006 yıllarında yapılmış bir çalışma, futboldaki sakatlıkların analizini çıkardı. Bu çalışmaya katılan 510 birinci ve ikinci lig oyuncusunun 48’i kaleci, 194’ü defans oyuncusu, 189’u orta saha, 79’uysa forvet oyuncusuydu. Çalışmanın sonucunda kalecilerde yüzde 85 oranında deride yırtık, yüzde 65 oranındaysa kas yaralanmaları izlendi. En düşük yaralanma oranı, orta saha oyuncularında. Onlarda da yüzde 77 oranında deride yırtık, yüzde 58 oranında kas yaralanmaları ortaya çıktı.
Göreve göre sakatlık
Kalecilerde yüzde 83 oranında ayak bölgesinde, yüzde 51 oranında diz bölgesinde sakatlık oluşurken, forvetlerde bu oran ayakta yüzde 76, dizdeyse yüzde 56 oranında. Oyuncular hangi bölgede oynarsa oynasın, en sık görülen sakatlık alt ekstremitelerde. Çalışmaya katılan 510 oyuncuda bin 638 sakatlık izlendi. Bu sakatlıkların yüzde 8’i kafa ve boyun bölgesi, yüzde 25’i üst ekstremite, yüzde 7’si gövde ve yüzde 61’i alt ekstremitede oluştu.
Vücut bölgeleri ve futbolcuların oyun alanları karşılaştırıldığında kaleciyle defans oyuncularında baş-boyun bölgesindeki sakatlıklar yüzde 5 oranındayken, orta saha ve forvet oyuncularında yüzde 10 düzeylerine yükseldi. Alt ekstremitedeyse tam tersi, kaleci ve defans oyuncularında sakatlık oranı yüzde 28’lerdeyken, orta saha ve forvet oyuncularında bu oran, yüzde 22’ye düştü. Vücut bölgesindeki yaralanmalardaysa defans ve orta saha oyuncularında oran yüzde 8’lerde, kaleci ve forvetlerdeyse yüzde 5 düzeyinde kaldı. Alt ekstremitede her dört görev bölgesinde sakatlık oranları yüzde 60 dolayında.
102 futbolcunun izlendiği bir çalışmada futbolcunun hızlanmasının, duruş, kas-iskelet sistemindeki zayıflıkların ve eski sakatlıkların yaralanma riskini artırdığı gözlendi.
İzlanda’da yapılan daha geniş bir çalışmada, 17 futbol takımından 18’er futbolcu çalışmaya katıldı. Bu çalışmada oksijen alımı, vücut içeriği, zıplama, esneklik ve diz denge testleri ölçümleri yapıldı. Oksijen alım testinde altı dakikalık bir testte koşu bandı üzerinde hız ve eğim artırılarak oksijen ölçümleri incelendi. Vücut içeriğini incelerken altı kasın yağ kalınlıklarına bakıldı. Zıplama testinde bir ayak önde diğeri geride, eller belde duruş pozisyonundan maksimum zıplama pozisyonuna geçildi. Ayak bileği, dizde ön arka ve yan bağların sağlamlığı test edildi. Bir sonraki yazımda bu çalışmanın sonuçlarını daha detaylı olarak sizlerle paylaşacağım.
RiSK FAKTÖRLERi
Futbol yaralanmalarında risk faktörleri incelendiğinde; artan yaş, kariyer süresi, önceki yaralanmalar öne çıkıyor. Antrenmanla ilgili faktörlere bakıldığında, antrenman azlığı
ve sert zeminde yüksek sürtünmeyle oynama yer alıyor.
