Ön çapraz bağ yaralanmaları, futbolda sık görülen sakatlıklardan. Aktif spora devam etmeyeceksiniz cerrahi operasyona gerek kalmaz
Amerikan Ortopedik Cerrahi Akademesi’nin yürüttüğü bir çalışmada, dört bin 564 İsveçli kadın futbolcu iki gruba ayrıldı. Bir gruba 15 dakikalık ısınma önerilirken, diğer gruba önerilmedi. Isınma egzersizleri, haftada iki kere altı kez uygulandı. Isınma egzersizi uygulayan grupta diğer gruba göre, yüzde 64 oranında daha az sakatlık görüldü.
Ön çapraz bağ yaralanmaları
Zorlanma, burkulma ve gerilme sonucunda ön çapraz bağ yaralanmaları oluşabilir. Ön çapraz bağ, uyluk kemiğini kaval kemiğine bağlar. Ayrıca arka çapraz bağla dizin sabit kalmasını sağlar. Burkulmanın şiddeti, 1-3 derece arasındadır. Birinci derecede hafif hasar oluşurken, ikinci derecede hafif eklem gevşekliği, üçüncü derecedeyse bağ tamamen yırtılmış ya da gevşekliğini kaybetmiş olabilir. Genellikle eklemde ilk kez hasar görüldüğünde yüksek bir ‘pop’ sesi duyulur. Daha sonrasında dizde şişlik başlar. Bu şişlik, diz içine kanamadan dolayı oluşabilir. Önceden yaralanma varsa izde boşluğa basma hissi meydana gelebilir. Diz içindeki sıvının incelenmesi için sıvının dizden şırınga vasıtasıyla çekilip laboratuar ortamında incelenmesi gerekebilir. Röntgen grafileriyle de önemli verilere ulaşılabilir. Ancak ön çapraz bağ yaralanmalarında altın standart MR.
Akut tedavi prensipleri uygulanır
Dize 2-3 gün boyunca ağrı geçene kadar 1-2 saatte bir 15-20 dakika süresince soğuk uygulama yapılır. Şişlik kaybolana kadar diz yüksekte tutulur. Başlangıçta elastik bandaj veya dizlik kullanılabilir. Koltuk değneği de yükü azaltmak için önerilir. Rehabilitasyonda uyluk ön ve arka grup kasları güçlendirilir. Diz ekleminin dengesini geliştirmek için denge koordinasyon egzersizleri önerilir. Kopuk ön çapraz bağ uçları birbirine dikilemez. Ön çapraz bağ operasyonunda diğer bacaktan bağ veya tendon alınarak uyluk ya da kaval kemiğine bağlanır. Ön çapraz bağ operasyonları herkese tavsiye edilmez. Özellikle aktif spora devam etmeyecek kişiler yan bağlarını ve dizin diğer kaslarını güçlendirerek hayatlarına devam edebilir.
CERRAHİ ZAMANI
Aşağıdaki gruplara giriyorsanız, ön çapraz bağ operasyonlarını tercih edebilirsiniz:
* Diziniz aşırı gevşekse ve günlük ya da sportif aktiviteler esnasında boşalma oluyorsa,
* Elit sporcuysanız, diziniz gevşekse ve spor esnasında çıkıyorsa,
* Gençseniz ve spor yapmaktan vazgeçmek istemiyorsanız,
* Daha sonraki bir diz yaralanmasından korunmak istiyorsanız.
Diziniz gevşek değil, seçtiğiniz aktiviteyi ağrısız ve şikayet olmadan yapabiliyorsanız, dizinize ekstra stres yaratacak (futbol, basketbol, kayak gibi) sporlardan vazgeçecekseniz ameliyat olmanız gerekmez.
BUNLARI YAPIYORSANIZ SPORA DÖNEBiLiRSiNiZ
Sporunuza ya da aktivitenize aşağıdakiler gerçekleşince dönebilirsiniz;
* Yaralanmış dizinizi tam olarak doğrultabiliyorsanız ve ağrısız bükebiliyorsanız,
* Diz ve bacağınız sağlam tarafla karşılaştırıldığında normal gücünü kazanmışsa,
* Şişlik kaybolduysa,
* Topallama olmadan düşük hızda koşu yapabiliyorsanız,
* Topallama olmadan hızlı koşu yapabiliyorsanız,
* 45-90 derece yana makaslama hareketini yapabiliyorsanız,
* İki bacağınızda da ağrı olmaksızın sıçrama yapabiliyorsanız ve sakatlanmış bacağınızla ağrı olmadan sıçrayabiliyorsanız.
