Fuat Bol

Fuat Bol

fuat.bol@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları

Cumhurbaşkanlığı sistemiyle beraber seçimleri kazanabilmenin çıtası yüzde 50’nin üstüne çıktı. Bugüne kadarki parlamenter sistemle Yasama ile Yürütme, yani Meclis ile hükümet iç içe idi. Hükümetten gelen kanun tasarıları Meclis’ten (iktidarda olan iktidar partisinin oyları ile) kolaylıkla geçebiliyordu. Erkler ayrılığı şeklen (kağıt üstünde) vardı; gerçekte ise, demokrasi teamüllerine ters bir durum cereyan ediyordu.

Hükümetin, Meclis’in emrinde ve denetiminde olması gerekirken; Meclis, hükümetin emrinde olarak çalışmaktaydı!

Haberin Devamı

Şu halde; parlamenter sistemde erklerin birbirine karşı bağlantısız ve bağımsız olmasını işletemediğimiz gibi; parlamentoyu hükümetin emrine vererek demokrasiyi de çığırından çıkarmış olduk.

Bu çarpık hal de; ‘vesayet’ demokrasisinin yalnızca bizdeki bir yansıması idi.

Cumhurbaşkanlığı sisteminde ise, hükümet (Bakanlar Kurulu) parlamentonun dışından atanacağından; hükümet kendi icraatlarıyla ilgili işlerine, parlamento da yasama ve denetim faaliyetleri olarak tamamen kendi işlerine odaklanmış olacak.

Gerçek demokrasinin ruhuna uygun olarak; hiçbir erk bir diğerinin emrine tabi olmayacağı gibi, hükümet icraatları bütünüyle Meclis’in denetiminde olacak.

Bazılarının yanlış bir şekilde iddia ettikleri gibi; devlet ve millet, Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ile idare edilmeyecek; gerçek yetki Meclis’ten çıkacak yasalarda olacaktır. Yani yayınlanan kararnameler kanunlara aykırı olamayacaktır.

Herkes (bütün erkler) kendi işine bakınca; işler, hem daha çok ve daha çabuk olabilecek.

Meclis kendi işine bakacak ve halkın ihtiyacı olan kanunlara yoğunlaşacak ve ayrıca denetim işlevini, havanda su döverek ve zaman öldürerek değil, gerçek manası ile yapabilecek.

Parlamenter sistemde Meclis’in denetim mekanizmalarından en önemlisi ‘Gensoru’dur. Muhalefet partileri ilgili bakan, bakanlar veya başbakan adına Gensoru verir; Meclis’in bir günü bunun tartışması ile boşa gider. Sonuçta oylama yapılır; iktidar partisinin oyları ile Gensoru reddedilir.

İktidar partisinin Meclis’te zaten çoğunluğu var; Gensorunun reddedileceği belli iken, bunda ısrar etmenin manası olmasa gerektir.

Haberin Devamı

Ama gelin görün ki muhalefet bununla yetinmez, üst üstü Gensorular verir; artık Meclis’in gündemi, günlerce işgal edilir. Netice sıfır!

Yine Cumhurbaşkanlığı sisteminde Güvenoyu da olmayacak; hem neden olsun ki; Hükümet (Cumhurbaşkanı) güvenoyunu milletten alıp geldiğine göre, daha neyin güvenoyu?!

Milletin kendisi (asıl) bizzat güvendiğine göre; bir daha onun vekiline, milletin güvenini sorgulatmak abesle iştigal değilse nedir?

Milletvekilleri kolları sıvayıp; Meclis İç Tüzüğü’nü ve uyum yasalarını bir an evvel çıkarmalı ve demokrasimizi bu ayıplı ve kusurlu durumdan kurtarmalıdır.