İftar sofrası kaça kurulur
Ramazan ayı başlıyor. Her Ramazan öncesi gıda maddelerinin fiyat artışı tartışılır. Bazı yıllar pirinç, fasulye, nohut ithalatı, bazı yıllar et ithalatı gündeme gelir. Her Ramazan en çok tartışılan konulardan biri de pide fiyatlarının ne olacağıdır. Ayşe Hanım Teyzem, Ramazan alışverişine çıkacak. Ben de Ayşe Teyzem için çarşı pazar hakkında bilgi derlemeye çalıştım.
Öncelikle belirteyim ki, bu yıl çarşıda pazarda “yokluk sorunu” yok! Daha önceki aylarda ithalat yapıldığı için piyasada pirinç de var, nohut da var, fasulye de var... Çarşıda pazarda ne ararsan bulunabiliyor. Yeter ki, Ayşe Hanım Teyzem’in cebinde parası olsun.
Pide fiyatı ne olacak?
Her Ramazan öncesi olduğu gibi bu Ramazan öncesi de fırıncılar pide fiyatının ne kadar artırılması gerektiğini tartışıyorlar. Büyük şehirlerimde bakkallarda, fırınlarda satılan pide fiyatı ile Belediyelerin Halk Ekmek bayilerinde satılan pide fiyatları farklı oluyor.
Ramazan ayı öncesi, dün, İstanbul Halk Ekmek Fabrikasının 350 gr. pidesinin fiyatı 85 krş. İzmir Halk Ekmeğin 300 gr. pidesinin fiyatı 1 TL, Ankara Halk Ekmek Fabrikasının 250 gr pidesinin fiyatı 70 krş. idi. İstanbul’da benim alışveriş ettiğim markette ise, Ramazan öncesi 350 gr. pide 125 kuruşa satılıyordu. Dün gezdiğim, dolaştığım marketlerde fiyatların genelde az da olsa geçen Ramazan ayı fiyatlarının üzerinde olduğunu gördüm. Gıda maddeleri fiyatlarının, market fiyatlarının genel fiyat artışlarından etkilenmemesi imkansız. Unutmayalım. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) açıklamalarına göre Nisan ayından geriye 12 ayda üretici fiyatları da tüketici fiyatları da ortalama olarak yüzde 8’in üzerinde arttı.
Nohut, fasulye uçmuş
Son bir yılda Üretici ve Tüketici fiyatlarındaki ortalama artış, Ramazan alışverişine konu olan malların fiyatlarındaki artışın boyutunu gösteriyor.
Bayramda en çok tüketilen ürünlerden, nohut ve fasulye fiyatlarının yüzde 50 arttığını gördüm. Pirinç fiyatı bir yıl önceki seviyede. Pilavlık bulgurun kilosu 2 TL. Makarnanın paketi 1 TL. Benim alışveriş yaptığım markette yüzde 7 yağlı dana kıymanın kilosu 34 TL, dana kuşbaşının kilosu 37 TL, bütün tavuk 7 TL idi.
Ramazan sofralarının olmazsa olmazlarından pastırmanın kilosu 70 TL, beyaz peynirin kilosu 14-20 TL. Hurmanın kilosu 10-40 TL idi. Sızma zeytinyağının litresini 17.5 TL fiyattan satıyorlardı.
Açlık sınırında bariyer 1.518 TL
Türk-İş’in 4 kişilik alenin gıda harcamalarıyla ilgili araştırması... Türk-İş 30 yıldan bu yana her ay düzenli olarak “açlık ve yoksulluk sınırı” araştırması göstergelerini yayınlıyor. 2017 Nisan ayı sonucuna göre durum şu...
- 4 kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 1.518 TL,
- Gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 4.944.63 TL.
- Dört kişilik ailenin açlık sınırındaki gıda harcamalarında son bir yılda yüzde 9.5 oranında artış oldu.
İmkanı olandan olmayanlara...
Bir bakliyat firması 4 kişilik bir ailenin 4 çeşit yemekten oluşan ramazan sofrası maliyetini hesaplamış. Mercimek çorbası, etsiz kuru fasulye yemeği, pirinç pilavı ve aşureden oluşan yemeğin maliyeti yağ ve salça dahil 16-20 TL olarak belirlenmiş. Bunun içinde pide, ekmek parası, su, şerbet, gazoz parası, meyve, hurma parası yok. Demek ki, 4 kişilik bir ailenin iftar ve sahur sofrasının en düşük maliyeti 60-100 TL arasında. Ramazan’da otuz gün için en az 3 bin lira sofra giderini karşılayamayacak olanlara sadece ‘Allah yardım etsin’ demeyelim de, destek verelim. Onun için Ramazan yardım paketleri hazırlanmış. İmkanı olanlar, imkanı olmayanlara bu paketleri hediye edebilirler. İçinde 13 çeşit gıda maddesi olan paketler 30 TL. 29 çeşit gıda maddesi olan paketler 100 TL. Unutmayalım. Ramazan imkanı olanların imkanı kıt olanları sevindirme ayıdır.