Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları

ABD Başkanı Trump, seçim kampanyasında verdiği sözü tuttu. Ülkesinin Paris İklim Değişikliği Sözleşmesi’nden çekildiğini açıkladı.

Hamburg’daki G-20 liderler toplantısına katılan liderler Trump’ı yumuşatmaya çalıştı ama başaramadılar.

193 ülkenin imzaladığı İklim Değişikliği Sözleşmesi’nin amacı, toplam sera gazı salınımını, küresel sıcaklık artışını 2 derecenin altında tutacak şekilde sınırlamak.

Fosil yakıt (kömür, petrol, doğalgaz) tüketimi ile oluşan karbondioksitin (CO2), toplam sera gazı içinde payı dörtte üçe yakın.

Haberin Devamı

Sera gazı salınımını azaltmak, kömür, petrol, doğalgaz üretimi ve tüketiminden vazgeçmeyi, yenilenebilir enerji kaynaklarına dönmeyi, sanayi tesislerinin CO2 salınımını azaltacak ek yatırımları gerektiriyor.

Başkan Trump ise geleneksel demir çelik sanayini ve kömür üretimini artırmayı istiyor. ABD petrol ve doğalgaz kaynaklarını daha çok değerlendirme arayışında. Çin ve Meksika’daki ABD sanayi tesislerini ABD’ye çekmeye çalışıyor.

Bütün bunlar sera gazı sınırlamasına uyulduğunda gerçekleştirilemeyecek hedefler.

Salınım artıyor

Endüstri devriminden beri, dünyada insan kaynaklı karbondioksit (CO2) salınımı artışı giderek hızlanıyor. Bu artışla beraber endüstri devriminden beri dünya 0.7 derece ısındı.

Çin, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği, dünyanın en çok CO2 salan ekonomileri.

Toplam sera gazı salınımında Çin yüzde 28.03, ABD yüzde 15.90, Hindistan yüzde 5.81, Rusya yüzde 4.79, Japonya yüzde 3.84, Almanya yüzde 2.36 paya sahip.

Türkiye’nin sera gazı üretimindeki payı binde 8 dolayında.

Azaltma sözü verdik

Türkiye niyet beyanında, 2030’daki sera gazı salınımını 1.175 milyon ton CO2 eşdeğeri yerine, yüzde 21 azaltarak, 929 milyon ton CO2 eşdeğerine indireceğini taahhüt etti.

Hükümetler arası İklim Değişikliği Paneli (IPCC - Intergovernmental Panel on Climate Change) hesaplarına göre, endüstri devriminden bu yana, insanlık 2.000 milyar ton CO2 saldı.

Küresel ısınmanın 2 derece altında kalması için bundan sonra atmosfere salınabilecek toplam CO2 miktarının 3.650 milyar tonun altında kalması gerekiyor. Bu demektir ki, geriye salabileceğimiz azami C02 miktarı 1.650 milyar ton. Bu değer ‘karbon bütçesi’ olarak adlandırılıyor.

Haberin Devamı

Isınmayı 2 derecenin altında tutma şansının ‘ihtimal’ değil, yüzde 66 olması içinse elde kalan karbon bütçesinin 900 milyar ton olduğu hesaplanıyor. Bu değeri gerçekleştirmek için tek yol var, o da dünyanın bu yüzyıl sonunda karbondan tamamen arınmış olması, yani kömür, petrol, gaz tüketimine son verilmesi.

Bugün kömür (yüzde 25), doğalgaz (yüzde 23) ve petrol (yüzde 33) dünyanın birincil enerji arzının yüzde 81’ini oluşturuyor. Güneş, rüzgar gibi yenilenebilir enerjilerin dünyanın toplam enerji arzındaki payı sadece yüzde 1.5 oranında. ABD’de toplam enerji üretiminde kömürün payı yüzde 33, doğalgazın yüzde 33, nükleerin yüzde 20, yenilenebilir enerjinin payı ise yüzde 14 dolayında.