OCAKTA DÖVİZ GİRİŞİ DÖVİZ AÇIĞINDAN FAZLA
2018 yılının ilk ayı, ocak ayında, cari açık (döviz açığı) büyüdü ama ay içinde net döviz girişi toplamı açık rakamından fazla olduğu için, döviz sorunu yaşanmadı, tersine, döviz rezervleri arttı.
2017 yılının tamamında cari açık 47.1 milyar dolar olmuştu. Döviz girişleriyle açığı finanse edemediğimizden, döviz rezervlerinden 8.2 milyar dolar kullanmak zorunda kalmıştık.
Açık büyüyor
2017 yılının tamamında cari açığı büyüten, dış ticaret açığı oldu. İthalat artışı, ihracat artışının önüne geçti.
2018 yılının ilk ayında da cari açığı büyüten dış ticaret açığı oldu. Ocak ayında ihracat %10.7 artarken, ithalat %38.0 arttı. 9 milyar dolar dış ticaret açığı oluştu.
Bizim ana döviz giderimizin kaynağı ithalat harcamaları. İhracat geliri ithalat harcamaları kadar artmayınca, turizm gelirlerinde artış yetersiz kalınca, döviz açığı büyüyor.
2017 yılı ocak ayında 2.6 milyar dolar olan cari açık, 2018 Ocak ayında 7.0 milyar dolara yükseldi.
Ocak ayında turizm gelirlerinin olumlu katkısı küçük oldu. Buna karşılık 2.2 milyar dolarlık altın ithalatı açığı büyüttü.
Döviz açığımızın üç ana finansman kaynağı var. Doğrudan yatırım, portföy yatırımı için gelen dövizler ile dış krediler.
- 2018 yılının ilk ayında net doğrudan yatırım girişi 288 milyon dolar. Geçen yılın aynı ayında 437 milyon dolardı.-
2017 yılı ocak ayında hisse senedi, bono, tahvil satın almak için yurda giren net döviz 1.6 milyar dolarken, bu yılın ocak ayında 4.9 milyar dolara yükseldi.
- Ocak ayında net kredi kullanımında büyük artış var. Geçen yıl ocak ayında net 1.0 milyar dolar olan kredi girişi 7.4 milyar dolar oldu.
Olağan sermaye hareketiyle 2017 Ocak ayında ülkeye net 3.0 milyar dolar döviz girişi varken, 2018 Ocak ayında 12.6 milyar döviz girdi.
OCAKTA FİNANSMAN SORUNU OLMADI
2017 yılı ocak ayında net hata noksan kalemiyle, nereye gittiği belli olmayan 2.4 milyar dolar döviz çıkışı vardı. Bu yıl ocak ayında çıkış 1.2 milyar dolar oldu.
2017 Ocak ayında cari açığı finanse edebilecek ölçüde döviz girişi olmadığı için döviz rezervlerinden 2.0 milyar dolar harcamıştık. Bu ocak ayında cari açığın büyümesine rağmen, portföy yatırımı ve kredi olarak gelen döviz girişinin artması sonucu, döviz rezervlerine 4.3 milyar dolar eklendi.
Ocak ayında yıllıklandırılmış cari açık 51.6 milyar dolara ulaştı. Ocak ayında cari açığı büyüten gelişmelerin devam etmesi ile, 2018 yılının tamamında cari açığın 60 milyar dolara yükselmesi riski var.
Başta enerji ithalatı olmak üzere ithalat harcamalarındaki artışın, turizm ve ihracat gelirlerindeki artışla karşılanamayacağı anlaşılıyor.
Cari açıktaki gelişmeler, ithalatı artıran nedenlerin tartışılmasını, ihracat ve turizm gelirlerinde artış sağlayacak politikaların geliştirilmesini zorunlu kılıyor.