Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları

Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi nisanda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6.7 artış gösterdi. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi aylık yüzde 2.3 arttı.

Nisanda mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi aylık %2.3 oranında, takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi yıllık % 6.7 oranında artış gösterdi.

Beklentileri aşan artış oranları, ekonominin yılın 2. çeyreğine güçlü bir başlangıç yaptığı şeklinde yorumlanıyor.

Bu oranlar takvim etkisinden, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış büyüme oranları.

Haberin Devamı

Türkiye İstatistik Kurumu, sanayi üretimdeki aylık değişimi belirledikten sonra, mevsim ve takvim etkilerine göre değişimde düzeltmeler yapıyor.

Düzeltmesiz sınai üretim değişim oranı, gerçek-fiili üretim değişimi gösteriyor.

Düzeltilmemiş endekslere göre, 2017 Yılı ocak ve şubat aylarında sanayi üretim yavaş gidiyordu. Martta üretim yükselmişti. Nisan ayında (düzeltilmemiş endekse göre) sanayi üretimi, bir önceki ayın 1.9 gerisine düştü. (Açık anlatımla, nisanda sanayi üretimi artmadı. Geriledi.) İmalat sanayii üretiminde % 1.5 azalma oldu. Ama her şeye rağmen nisan ayı (düzeltilmemiş) üretim endeksi 2016 Nisan ayının % 5.9 oranının da üzerinde.

Şimdilerde arındırılmamış göstergeler kullanılmıyor. Değerlemeler ve yorumlar düzeltilmiş oranlar üzerinden yapılıyor.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış göstergelerine göre ise nisan ayında sanayi üretimi bir ay önceye göre % 2.3 arttı. İmalat sanayii sektöründe aylık artış % 2.6’ya ulaştı.

Sadece takvim etkisinden arındırılmış endekse göre, nisan ayında toplam sanayi üretiminde yıllık artış % 6.7 oldu.

İmalat sanayiinde takvim etkisinden arındırılmış büyüme ise % 7.3 gibi yüksek bir orana ulaşmış durumda.

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayi alt sektörlerinde 2017 yılı nisan ayında bir önceki aya göre en yüksek artış %140,7 ile ulaşım araçlarının imalatında, bir önceki aya göre en fazla azalış ise % 6 ile makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımında gerçekleşti. İçecek imalatı % 5.9, fabrikasyon metal ürünleri imalatı % 4.2 geriledi.

Haberin Devamı

Özetle: Arındırılmamış göstergelere bakarsak, nisan ayında sanayi üretim endeksi, mart ayının % 1.9 gerisinde. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış üretim endekslerine bakarsak mart ayının % 2.3 üzerinde.

(Şimdi sorulacak: Sanayi üretimi arttı mı, artmadı mı? Hangi endekse bakarak karar vereceğiz? Cevap: Düzeltilmemiş endekslere göre nisan ayında üretim artmadı, % 1.9 geriledi ama... Eğer nisan ayının takvim ve mevsim özelliklerini dikkate alırsanız (nisan ayının çalışılan gün sayısına, yıllık üretimde nisan aylarında yapılan üretimin büyüklüğüne, üretim rakamlarında düzeltme yaparsanız), nisan ayında sanayi üretimin gerilemediğini, % 2.3 arttığını kabul etmeniz gerekir.)

(Endeksle ilgili açıklama: Sanayi üretimindeki gelişmeleri, TÜİK’in Sanayi Üretim Endeksi’nden izliyoruz. 2010=100 esası ile her ay açıklanan endeks, 2017 Ocak ayında 121.3, şubatta 118.2, martta 136.6, nisanda 133.9 oldu. Bir yıl önce 2016 Mart endeksi 126.4 idi.

Haberin Devamı

Bu endeks sayılarına göre 2017 Nisan ayı sanayi üretiminde aylık olarak % 1.9 oranında gerileme var. 2016 Nisan ayına göre ise % 5.9 artış gerçekleşmiş durumda.

Bunlar mevsim ve takvim etkileri dikkate alınarak düzeltilmemiş, gerçek üretim göstergeleridir.)