Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları

Tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (Tarım ÜFE), haziranda bir önceki aya göre yüzde 0.08, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8.97 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 10.37 arttı.

Toplam tarımsal üretim değeri içinde önemli paya sahip olan ürünler Tarım ÜFE kapsamından izleniyor.

Endeksin fiyat kapsamı, çiftçinin ilgili ayın 1 ile 31 arası pazarlama kanallarına sattığı ürünlerin fiyatlarını kapsıyor.

Üretici fiyatı, yurt içinde üretimi yapılan ürünlerin, KDV ve benzeri vergiler hariç, satış fiyatı. Üretici fiyatları endeksinde üreticilerin yetiştirdiği ve piyasaya arz ettiği ürünlerin ilk el satış fiyatı yer alıyor.

Haberin Devamı

Hayvansal ürün nasıl?

Haziranda ana gruplarda bir önceki aya göre değişim; tek yıllık bitkisel ürünlerde yüzde 2.93, canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerde yüzde 1.05 artış, çok yıllık bitkisel ürünlerde ise yüzde 8.56 azalış gerçekleşti.

Gıda maddeleri toplam tüketim harcamalarından en büyük payı alıyor. Bunun için de enflasyon gündeme geldiğinde öncelikle tarım ürünleri ve gıda maddeleri aylık fiyat artışlarına bakılıyor.

1) Haziranda “Tarım ÜFE” “tarım ve avcılık” endeksi 0.08 arttı.

Bu küçük bir artış. Çünkü tarımda üretim yapanlar doğrudan mazot, saman, yem ve gübre fiyatındaki artıştan büyük ölçüde etkilendi, etkileniyor. Bu temel girdi fiyatlarındaki artışın haziranda tarımda üretim yapanların fiyatlarını olumsuz etkilememesi pek normal değildir.

Ya işlenmiş ürünler...

2) Tarım ürünlerinin bir bölümü yurtiçinde sanayi ve imalat kesiminde işleme tabi tutuluyor. Bu işlem dolayısıyla fiyatları artıyor. Haziran ayı Yurtiçi ÜFE endeksinde işlenmiş gıda ürünlerinde aylık artış yüzde 2.52 oldu.

3) Tarladan gelsin, işlensin, sonunda tarım ve gıda ürünleri pazara, önce toptancı kanalıyla, daha sonra da perakendeci kanalıyla intikal ediyor.

Haziranda TÜFE endeksinde gıda ve alkolsüz içeceklerdeki artış yüzde 5.98. Haziranda tarlada fiyatı 0.08 artan tarım ürünleri, tüketiciye yüzde 5.98 olarak yansıdı.

Tarım ürünleriyle, gıda ürünlerinde fiyat artışları genelde yurtiçi üretici ve tüketici fiyatlarındaki artış oranlarının altında seyrediyor. Ama genelde tarım ürünleri endekslerinde büyük çelişki ve karmaşa var.

Haberin Devamı

Esas olan tarım ve gıda üretimindekiler fiyatlardan yakınıyorlar. Bu yüzden tarımda çalışanların sektör dışına çıktıkları, sektör içinde kalanların ise maliyet sorunuyla boğuştukları söyleniyor.

Önceki hükümet zamanında hayvancılık ve bitkisel üretim konularında birçok tedbir alındı. Bu tedbirlerin bir kısmı uygulamaya konuldu. Yeni hükümet döneminde, eski politika ve uygulamaların sürdürülüp sürdürülmeyeceğini zaman içinde göreceğiz.