Günseli Önal

Oğlum bayram tatilini geçirdiği Londra’dan Swissair ile gelirken uçaktan havayollarının dergisini de almış getirmiş. Derginin baş hikayesi İstanbul. “Elektriklendiren şehir” diyor. Tam 21 sayfa ayırmış İstanbul için. Kai Strittmatter’in hikâyesi Boğaziçi’nden, İstanbul’un lokantalarına, hamamlarına kadar uzanıyor. Müzeler bölümünün ilk müzesi Sakıp Sabancı Müzesi. Düşünebiliyor musunuz? Topkapı, İslam Eserleri, Resim Heykel gibi müzelerin adı geçmiyor, ama ilk sıraya Sabancı Müzesi’ni koymuşlar. “Müze direktörü Nazan Ölçer bir mucize gerçekleştirdi ve bu müzeyi çok kısa zamanda Türkiye’nin en iyi müzesi haline getirdi. Batı çağdaş sanatı ve ülkenin Osmanlı mirasını yansıtacak dönüşümlü sergiler açıyor” diyor hikâyede.
Vizyonu tescillendi
Nazan Ölçer’e telefon ettim, bu adamı tanıyor musun diye. Hayır tanımıyormuş, röportaj falan da vermemiş. Yani Türkiye’de kulağına gelenlerle yazmış yazar Sabancı Müzesi’ni. Ben de birkaç hafta önce Doha’da, İslam Eserleri Müzesi’nin görkemli açılışındaydım. Dünyanın tüm büyük müzelerinin direktörleri de davetliydi. Tabii Dr. Nazan Ölçer de. Bir de müze direktörü olarak Prof. İlber Ortaylı davetliydi Türkiye’den, ama o gelemedi. Doha’da tüm

“Issız Adam” Cemal Hünal’ın Ayşe Arman’a verdiği röportajda, babası Atilla Hünal’ın “Eğer bir çocuğu fazla paketlersen sıradan olur. İstedim ki, çocuklarımızın kökleri doğru olsun, ama dallarıyla istedikleri yerlere gitsinler. Onları budamayalım. Budarsak Bonzai olurlar, Allah’tan olmadılar” dediğini okuduğumda, kendi çocukluğumu düşündüm. Cemal Hünal’ın tam tersi. Paketlenmiş, sıradan, dalları budanmış...
Benim çocukluğuma bakınca, “Allah’tan” diye şükredebileceğim tek şey, Cemal Hünal gibi, içine doğduğum gerçeklikten kaçabileceğim bir “hayal dünyası” kurabilmem ve çok okumamdı. Okudukça hayal dünyam genişledi. Dallarım dış dünyamda budandıkça, hayal dünyamda büyüdü. Ama, giderek doğama ve kendime yabancılaştım.

Elalem ne der, çok ayıp
Ailemde ve içinde büyüdüğüm kültürde, “doğru” denilen şeyin aksini yapmak dışlanma nedeni olduğundan, bir çocuk “Elalem ne der” veya “Çok ayıp” diye terbiye edildiğinden, başkalarının gözünden bakmaya alıştırıldım küçükken. Birilerinin “Aferin” deyip onaylayacağı, sevip takdir edeceği bir çocuk olmaya çalışırken, “yanlış” olduğu söylenilen şeyi “Ama neden” diye sorgulamak bile, suçluluk duygusu hissettiriyordu. Yine de “Neden” diye soran

Tepebaşı’ndaki Pera Müzesi’nde biliyorsunuz güzel bir sergi var, “Britanya Oryantalizmi”. Şimdiye kadar gitmediyseniz gidip gezin. İngiliz ressamlar 18 ve 19’uncu yüzyılda bizim buraları nasıl görmüşler nasıl resmetmişler onların bakış açısını güzel anlatıyor. Bugün bu sergi paralelinde iki günlük sempozyum başladı Pera Müzesi’nde.
Sempozyumu Mimar Sinan Üniversitesi’nden Prof. Zeynep İnanakur, Londra Moda Tasarımı Koleji’nden Reina Lewis ve Sidney Üniversitesi’nden Mary Roberts düzenledi. Sempozyum’da 19’uncu yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu ile Avrupa arasındaki kültür alışverişi çeşitli boyutlarıyla konuşulacak.
Sergiye gitmişken onu da izlersiniz. Sempozyuma katılanlar ya bilim adamları, ya koleksiyoncular ya da sanatçıların torunları, aileleri.

2010’da İstanbul’da neler olacak?
İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı bugüne kadar yaptıklarını anlatmak için kalabalık bir grubu Swiss Otel’de bir toplantıya çağırdı. Kimler yoktu ki?
Önce basın, sonra Ajans’a projesi olup da sunanlar, mimarlar, sanatçılar, küratörler... Sırayla iş adamlarına, yabancı misyon şeflerine de ertesi akşamlar anlattılar.
Bu ajans siyasilerden Başbakan Yardımcısı Hayati Yazıcı’ya bağlı. 58

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, 5. Aile Şurası’nda, fakir bir ailenin bodrum kattaki evine yaptığı ziyareti anlatırken, “Tek odalı bir ev. Tabii sıcak olsun diye de tavanı adeta tezek gibi bir şey ile sıvamışlar. Başım tavana değdi, tabii o denli alçak. İçerde bayanın beyi yok, iki tane kendi çocuğu, üç tane de kız kardeşinin çocuğu var. Tuvalet gibi bir şey yapmışlar, bir perde ile örtülü. Yaklaşık 12 metrekare odada yaşıyorlar. Oranın halini düşünün. Yani kokusundan, yaşam kokularına, her şeye varıncaya kadar...” demişti.
Ülkeden bir insan manzarasını Başbakan’ın anlatımıyla canlandıralım gözümüzde. Beraber düşünelim. 21. yüzyıl insanının ulaştığı seviyeyi sergileyen bir tablo çıkmıyor, öyle değil mi?

Stüdyo daire müjdesi
Başbakan, TOKİ ile hareket edilerek bu ailenin sorununun çözülmesi için talimat verdi o gün. İnsan onuruna yakışmayan böyle bir ortamda yaşayan, üç, beş, yedi, belki dokuz, on çocuklu ailelerin, kentlerde artık 45 metrekare evlerde yaşayabilecekleri bir projenin müjdesiyle birlikte.
Gerçekleşmemiş olsa da henüz, şimdi de böyle bir ailenin, tavanına tezek sıvanmamış, modern inşaat malzemeleriyle yapılmış 45 metrekarelik stüdyo tipi bir dairedeki olası

Küçük çocuğa cinsel istismar suçlamasıyla yargılandığı davada tahliye edilen Vakit gazetesi yazarı Hüseyin Üzmez’in açıklamaları beni de öfkelendirdi. Ama okuduğumda içimi fena acıtan söz, eski Adli Tıp Kurumu Başkanı Oğuz Polat’dan geldi. 14. yaşındaki B.Ç.’nin “Ruh ve beden sağlığının bozulmadığı” yönündeki raporuyla Üzmez’i kurtaran kurumun eski başkanı, çok acı bir gerçeği ortaya koydu: “Cinsel istismara uğramış çocuklarda en sık rastladığımız bulgulardan birini söylüyor çocuk. ‘Vücudumu sevmiyorum’ diyor. Kendisini suçlamak söz konusu.”
Bedenine yabancılaşmak
Daha çocukken, bütün hayatını içinde sürdüreceği vücudundan nefret ettirilen ve bir kadın bedeninin içine doğduğu için erkeklerin yaptıklarından dolayı kendini suçlayan bir insanın hayatının geri kalanını nasıl geçireceğini düşünün. Önündeki çok uzun bir yolu, ayağını acıtan, içinde kendini rahatsız hissettiği, sevmediği, yakıştıramadığı bir ayakkabıyla yürümek gibi. Sahip olduğu tek gerçeklik olan bedenine yabancılaştırılan kadınların karşısındaki erkeklerin durumuna da bakalım... Kadın vücuduna nasıl baktıklarına...
Üzmez’i “Teke Tek” programına davet eden Fatih Altaylı, üzerinde çıplak kadın fotoğrafı bulunan

Yazılarımı sıkı takip eden okurlarımdan birisi de Ankara’daki diş doktorum Doç. Dr. Selim Erkut’muş. Kadınların peşinden koşan bir “pervane” değil, pervanelerin uçuştuğu “ateş” olan Cazanova’ya ilişkin yazdıklarımı da okumuş. Geçelerde, “İyi de Günseli Hanım, annelerimiz bizi öyle yetiştirmedi ki” diye espri yaptı, güldük.
Bir zamanların kız ve erkek çocukları olarak “Annem öyle diyor” diye yapmaya çalıştığımız ve çoğu onların kişisel korkularından kaynaklanan davranış kalıplarının içine sıkışıp kalmış olabilir miyiz hâla? Genciyle yaşlısıyla “sübyancı sapık”lara ve onları aklayanlara ilişkin haberleri okurken “Bu nasıl olabiliyor” diye dehşete düşüp, aynı şeyin kızınızın başına gelmesinden korkuyor musunuz siz de?
Karşılıklı sevgi, arzu ve kabulle yaşandığında dünyanın en keyifli deneyimi olabilen seks dürtüsü, neden bazı erkekleri “kuzu postuna bürünmüş bir kurt” gibi, sürüden ayrı kalmış semiz kuzuların peşine düşürüyor? Bir zamanların masum oğlan çocuklarını, puslu havalarda, ıssız yerlerde kuzu avına çıkan hain bir kurda dönüştüren nedir? Çok zor sorular mı bunlar? Sübyancı sapık haberlerinin yanında, onların hangi inde yetiştiğini gözler önüne seren haberleri okumuyor

Geçenlerde, sabah apartmandan çıktığımda, küçük, beyaz bir kuş tüyü gördüm havada. Durup izledim. Beni şaşırtmıştı. Çünkü, yere inmiyordu. Yerçekimine meydan okurcasına yükseliyordu. Hiç esinti olmadığı halde, zarif bir şekilde dans eder gibi, büyülercesine havada süzülüyordu. Yükseldi, yükseldi ve bahçe duvarını aşıp gözden kayboldu.
O uçuşan beyaz, yumuşak tüyü izlerken düşündüm bir an. Bütün gün zihnimde evirip çevirip üzerine senaryolar yazdığım düşüncelerimi bir an için bırakabilsem, o tüy kadar hafif olabilir miyim diye... O düşünceler gidince, onların yol açtığı kuruntular, endişeler, beklentiler, korkular, beni ağırlaştıran tüm olumsuz duygular da uçup gitse... Geriye sadece ben, ama “ben” sandığım kimliğim, kişiliğim değil, gerçek “kendim” kalsam, varolmanın o dayanılmaz hafifliğini hissetmek nasıl olurdu acaba...
Hayatımızı nasıl geri kazanırız?
Michigan Üniversitesi’nin psikoloji profesörü Susan Nolen-Hoeksema’nın “Fazla düşünen kadınlar, bundan kurtulup hayatınızı nasıl geri kazanırsınız?”adlı kitabının, “bazı kadınların her konuda fazla düşünmele-rine, endişelenmelerine, her cümle ve her kelimenin arkasında başka (gizli) anlam veya mesajlar aramalarına dair”

İnsanoğlunun en büyük kabusu, soyunun sona erme olasılığı olmalı. Bilinmeyen geleceğe ilişkin yapılan bilim/kurgu filmlerin birçoğunda, insanın yarattığı yapay zeka/robot/ makinelerin, yaratanına hükmettiği karanlık bir tablo görüyoruz. Kalan bir avuç insanın kendi yarattığı makinelere karşı başkaldırısında ihtiyaç duyulan şey ise, bir “lider”. Veya, “Matrix” adlı filmde olduğu gibi bir “kurtarıcı”.
Bugünlerde CNBC-e’de gösterilen “Battlestar Galactica” adlı dizide, yıllar önce insanlar tarafından yapay zeka kullanılarak üretilmiş robotlarken, zaman içinde kendi zeka ve bilinçleri oluşan Saylonlar, efendilerine karşı örgütlenerek savaş başlatıyor. İnsanların yaşadığı 12 koloniyi nükleer silahlarla yok ediyor. Savaşyıldızı adlı geminin mürettebatı ve hayatta kalabilen 30 bin dolayında insan, Saylonlar’ın yeni silahları karşısında tamamen çaresiz kaldıkları yolculukları boyunca, kendileri için yeni ve güvenli bir yer olacağına inandıkları efsanevi gezegen Dünya’yı arıyor. Her bölümün başında aynı cümleyi görüyoruz: “Hükmedemeyeceğiniz şeyi asla yaratmayın”

Yapay zeka ufukta
CNBC-e’nin, insanlığın ufuk çizgisini bilim/kurgu ile aşmayı deneyen bir başka dizisi de, “Terminator: