Son dönemde farkettiyseniz neredeyse 3-4 günde bir GSYF veya yatırım şirketi kuruldu. SPK’nın sitesinde yatırım fonları sayfasına bakarsanız şu anda ihraç belgesi onaylanan 68 tane Girişim Sermayesi Yatırım Fonu var. Tabi bunların hepsi erken aşama girişimlere yatırım yapmayacak ama sayı oldukça iyi. Startups.watch’a göre de en az 1 yatırım yapmış Türkiye bazlı 162 tane kurum ve yatırım fonu var. Melek ağlarını da dahil edersek Türkiye’de şu anda 240 civarında kurum ve yatırımcı var diyebiliriz. Tabi bu yatırımcıların ve kurumların farklı yatırım tezleri olabileceği için, 1 girişim için 240 seçenek var sonucuna çıkamıyoruz. Yine de 5-6 sene öncesine göre bile süper bir sayı olduğunu söylemekte yarar var.
Peki bu kadar yatırımcı varken hepsine sıradan girişimimizi mi anlatacağız? ve sonrasında da hangisi yatırım yapmaya karar verirse el mi sıkışacağız? Tabiki hayır. Öncelikle girişimcilerin şunu ezberlemesi gerekiyor. Görüşeceğiniz yatırımcıyı mutlaka araştırın, nelere yatırım yapmış, mevcut portföyündeki girişimler ne düşünüyor, mutlular mı, iş ağları kuvvetli mi, gerçekten akıllı para (smart money) veriyorlar mı? Yatırımcı seçecek kadar lüksümüz yok, hangisi kabul ederse ona mecburuz diye düşünmeyin, girişimciler çok uzun vadeli düşünmek zorunda olan fakat çok kısa sürede bir sürü şey yapmak zorunda olan kişilerdir. O yüzden günü kurtarmaya yönelik hamlelerden kaçının.
Görüşeceğiniz yatırımcının sadece bir basamak olduğunu, bir sonraki tura çıkmanızda yardımcı olup olamayacağını iyi değerlendirin. Eğer global bir girişim olmak istiyorsanız ve görüştüğünüz yatırımcı “Başka yatırımcıya gerek yok, biz sana lazım oldukça para veririz” diyorsa o yatırımcıdan kaçın. Doğru yatırımcı “Bir sonraki yatırım turunda seni daha büyük bir fona taşımalıyız” diyecek yatırımcıdır. Yoksa ne boyunuz uzar, ne de global bir girişim olabilirsiniz. O nedenle sizin de yatırımcının da büyük düşünüyor olması oldukça önemli.
Kurumsal girişim sermayesinden mi yatırım almalıyım, yoksa klasik bir girişim sermayesi fonundan mı diye sorarsanız, bence hangisi deneyimliyse ve hangisi size daha büyük hedeflere ulaştıracaksa onunla devam edin. Burada test etmeniz gereken CVC mi VC mi olduğu değil, bu fon beni Seri B, Seri C fonlarıyla tanıştırabilir mi veya oraya ulaşmama yardımcı olabilir midir sorularıdır.
Peki ilk defa fon kuran VC mi yoksa ikinci fonunu kuran mı derseniz, ikinci defa fonunu kuran biraz daha deneyimlidir tabi. Belki bir adım önde olduğu için onu daha önceliklendirebilirsiniz tabi ama yukarıda saydığım kriterler her zaman daha önemli.
Son olarak şuna dikkat etmeyi unutmayın, girişiminize diğer yatırımcılara göre yüksek değerleme ile yatırım yapmak isteyen yatırımcıdan kaçın. Önemli olan doğru zamanda doğru değerleme ile yatırım almaktır. Yoksa bir sonraki turda sıkıntı yaşarsınız ve belki “down-round” yapmak zorunda kalırsınız. O yüzden olması gerekenden daha yüksek değerleme ile yatırım almak kötüdür. O tip yatırımcılar da muhtemelen tecrübesiz yatırımcıdır.
