EKİM-KASIM-ARALIK

Dış borç ödeme, takviminde önümüzdeki 3 ay bizi zorlayacak gibi görünüyor. Merkez Bankası’ndan alınan aşağıdaki tablodan da görüldüğü üzere, bankalar dahil özel sektörün önümüzdeki 3 ayda 14 milyar dolar dış borç ödemesi var. Bildiğim kadarı ile sadece Ekim ayında, Vakıflar Bankası 880 milyon dolar, Yapı Kredi Bankası 1 milyar 100 milyon dolar ve muhtemelen de İş Bankası yine 1 milyar 100 milyon dolar borç almak için piyasada olacaklar. Ayrıca, diğer bankaların da 1 milyar dolar civarında borçlanma ihtiyaçları var.

Borçların çevrilip çevrilemeyeceği, önümüzdeki günlerde anlaşılacak. Bankalar ve özel sektör borçlarını öteleme yerine ödeme seçeneğini de kullanabilirler.
İşte o zaman yurt içi piyasadan döviz bulmak zorunda kalacaklar.

Özel sektör borçları yüksek

IIF ve Akbank kaynaklarından derlenmiş olan aşağıdaki grafik, çeşitli ülkelerdeki özel sektör borcunun, ülkelerin Gayri Safi Milli Hasıla’larına olan oranını gösteriyor. Görüldüğü gibi, ülkemizdeki özel sektör borcu, ekonomik kriz halindeki Arjantin’den bile katlarca yüksek.

Bankalar hariç reel sektör son 10 yılda toplam borcunu 2.5 kat arttırdı. Bu borcun % 44’ü Türk Lirası ve % 56’sı döviz cinsinden yapılmış bulunuyor.

Toplam borcumuz

Yandaki tablo ise, ülkemizin toplam borcunu gösteriyor. Sermaye hareketlerindeki azalma, gelişmiş ülke fonlarının kendi piyasalarına yönelmesi ve gelişmekte olan ülke ekonomilerindeki bozulma bizi de etkiledi. Ancak ülkemiz borçlanmasının iyi yönetilemediği de bir gerçek. Bu durumda, kısa dönemde döviz kurunda bir rahatlama görülme olasılığı, zor gibi.