Dünkü yazımda, Mohamed A. El-Erian’ın “Şehirdeki Tek Oyun (The Only Game in Town)” isimli kitabında yer alan, merkez bankalarının karşılaştığı büyük zorluklardan bahsetmiştim. Bugün, merkez bankalarının etkinlik sağlama adına diğer merkez bankalarıyla olan ilişkilerine değineceğim.
İsviçre’nin Basel kentinde, tren garının tam karşısındaki yuvarlak binada, “Merkez Bankalarının Merkez Bankası” olarak bilinen Bank for International Settlements (BIS) yer alır. Kameralardan ve basının tantanasından uzak bir ortamda gerçekleştirilen BIS toplantılarının oldukça içten görüş alışverişleri sağladığı söylenir. Toplantılar son yıllarda sistem açısından önemli daha geniş bir ülke grubunun katılımıyla gerçekleştirilmektedir.
Derin dünya devleti
Bazı komplo teorilerinde bahsedilen “Derin Dünya Devleti” sanki burada çalışıyor gibidir. Burada, merkez bankacılar birbirlerini yakından ve aile derecesinde tanır ve fikirlerini paylaşırlar. Ayrıca, bu ilişkiler kriz dönemlerinde kritik önem taşıyan, acil kurumsal telefon görüşmelerini de büyük ölçüde kolaylaştırır.
BIS toplantılarını, politikalar bağlamında samimi ve etkin görüş alışverişi sağlayan, en iyi buluşma ortamı olarak görmeyen ve övmeyen tek bir merkez bankası yetkilisine rastlanmaz.
“Olması gerekenden olacak olanlara” kadar her şey burada öğrenilir. Buraya öğrenmek için gelir, sadece bilmek istediğini duyarsın. Teknolojik yenilikleri ve diğer merkez bankalarıyla nasıl yakın ilişki kuracağını da burada öğrenirsin.
Aslında, “merkez bankası bağımsızlığı” sloganı ve “merkez bankası başkanlarının uzun yıllar için atanma geleneği”, BIS tarafından ortaya atılmış olup, BIS katılımcılarının kolay kolay değişmemesi amacına yöneliktir.
Teknolojik yenilik
Şimdilerde, BIS hem ekonomik ve bankacılık sektörü prensiplerine hem de teknolojik gelişmelere öncülük ediyor. Doğrudan borçlanma platformlarının, pahalı ve kısıtlayıcı aracıları ortadan kaldırmak amacıyla kullanılması, kredi kullananların ve kreditörlerin çok daha iyi ve çok daha maliyet etkin yollarla birbirine doğrudan bağlanması, önümüzdeki yıllarda varlık yönetimini şekillendiren özelliklerden biri olacak.
Düzenleyici kurumların da bu yeniliklere yetişebilmek için, dijital platformların özel tasarımları dâhil, birçok alanda yakalamaca oyununu hızlandırmaları gerekiyor. Çünkü kötü düzenlemelerle denetlenen ve kötüye kullanılan teknoloji platformlarının, uyuşturucudan terörizme kadar yasa dışı faaliyetlerin finansmanını kolaylaştırma olasılığı var.
Richard Dobbs, James Manyika ve Jonathan Woetzel’in savunduğu gibi, teknolojideki ilerlemeler her zaman statükoyu sarstı. Ama bugün gördüğümüz hız ve boyutta ve bu denli çok piyasada bir arada görülen sarsıntı hiçbir zaman olmadı.
