Borsaya kâr yağdı
Borsa şirketlerinde bilanço atılımı yaşanıyor. Bilançolar oldukça güçlü. Hem kârlar, hem de satışlar ivme kazanırken şirketler faaliyet kârlılıklarını artırmayı başardı. Borsada işlem gören şirketler yılın dokuz aylık döneminde net kârlarını yüzde 61.99 oranında artırarak 21 milyar 994 milyon TL tutarında faaliyet kârı açıkladı. Şirketlerin faaliyet gösterdikleri sektörde kârlılıklarını artırması oldukça önemli. Bu durum üretimin, satışın, iş hacminin güçlü olduğuna işaret eden bir veri. Şirketlerin kâr etmesi elbette borsadaki fiyatlara da yansıyor. Kâr eden ve büyüyen şirketler arttıkça borsadaki şirketlerin fiyatları ucuzlar, yeni yatırımcıların da borsaya ilgisini artırır.
61 milyar lira
Dokuz aylık bilançolara göre tüm borsa şirketleri 61.5 milyar TL kâr elde etti. Kâr açıklayan şirket sayısı 264, zarar eden şirket sayısı ise 90 oldu. Önceki yılın aynı dönemine göre kâr eden şirket sayısı yüzde 10 artış gösterirken zarar eden şirket sayısı yüzde 21 azaldı.
Ulaştırma artıda
Ulaştırma sektörü şirketleri 2016 yılının dokuz aylık döneminde 1.2 milyar TL zarardayken, 2017’nin dokuz aylık döneminde 1.3 milyar TL kâra geçti. Sektördeki bu kârlılığın önümüzdeki dönemde de devam ettiğini görebiliriz. Geçtiğimiz yıllarda sivillere yönelik yaşanan terör olayları ve Rusya ile yaşanan uçak krizi özellikle turistlerde güvenlik kaygısını artırırken yolcu trafiğini de olumsuz yönde etkilemişti. Sonrasında Rusya ile ilişkilerin yumuşaması ve terörle mücadelede daha etkin bir performans sergilenmesi turistik bölgelerde güvenlik endişesini azaltırken beraberinde yolcu sayısında da artışa yol açtı. İyileşmeyle beraber 2017’nin dokuz aylık döneminde global yolcu trafiği yüzde 7.7 civarında büyüme kaydetti.
% 100’lük artış
Üçüncü çeyrek bilançolarında yüksek kâr açıklayan Türkiye’nin alanında en büyük şirketlerinin yüksek orandaki kâr artışları, 2017’de sanayi şirketlerinin rallisini de beraberinde getirdi. En yüksek kârı açıklayan üç borsa firması Türkiye’nin öncü sanayi kuruluşlarından Tüpraş, Ereğli ve Petkim oldu. Üç firma kârını 2017 yılının dokuz aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 100’ün üzerinde artırdı. Tüpraş, yüzde 235’lik kâr artışı ile 3.3 milyar TL net kâr açıklarken Ereğli yüzde 161’lik artış ile 2.5 milyar TL, Petkimde yüzde 103’lük kâr artışıyla 1 milyar 36 milyon TL net kâr açıkladı.
Büyümenin pozitif göstergesi
Şirketler bilançolarını yatırımcılarla paylaşmaya devam ederken geçtiğimiz hafta açıklanan sanayi üretim verileri bir kez daha gözlerin büyüme verilerine dönmesine neden oldu. Sanayi üretimi eylül ayında son üç aylık geçmiş ortalamaların oldukça üzerine çıktı. Sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 10.4 yükseldi. Takvim etkisinden arındırılmış sanayinin alt sektörleri incelendiğinde; 2017 yılı eylül ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 4.6, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 10.4 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 13 arttı. Öte yandan sanayi üretiminde eylül ayı itibariyle yakalanan yukarı yönlü ivmelenmenin dayanıklı tüketim mallarındaki artış ile desteklenmesi, 2017 yılı üçüncü çeyrek büyüme rakamına yönelik pozitif yönde sinyal üretiyor.
Yerliler 10 milyar dolarlık döviz sattı
Yurt içerisinde yerleşik yatırımcıların satışları 10 milyar dolara çıktı. Yurtiçi yerleşik yatırımcıların 15 Eylül’den bu yana bankalardaki döviz mevduatı 167.8 milyar dolardan 157.7 milyar dolara geriledi. Yerli yatırımcılar döviz satmaya devam ediyor.
‘Hisse al, tahvil sat’
Yabancı yatırımcıların pozisyonlarına bakıldığında ise 3 Kasım haftasında 217 milyon dolarlık net hisse alımı yaptıklarını, 23 milyon dolarlık ise tahvil sattıklarını görüyoruz. Yabancılar hisse senedi alırken tahvil satıyor. Ancak günlük yabancı paylarında yüzde 65 seviyesinin altına kayılmış olması olumsuz.
Boğa tuzağı mı?
Borsa İstanbul, geçen hafta sert atakla 115.000’e kadar yükselerek 120.000’e doğru atağa geçti. Bu ani çıkış bir ‘boğa tuzağı’ ile karşı karşıya olup olmadığımız kaygısını gündeme getirdi. Yani yapılmak istenenin yükseliyormuş havası vererek hisse senedi alınmasını sağlamak olabileceği ihtimali yatırımcıyı tedirgin etti. Bunu bekleyerek göreceğiz.
ABD’den gelen vize açıklaması yeniden satışları getirdi. BIST 100 bilançolar sonrası kâr satışlarının da etkisiyle 108.949’a geriledi. Destekler 108.500-107.000’de. Bunun altında 106.500 ve 105.000 izlenecek. Bu hafta 110.500 sınırı önemli. Yukarı doğru aşılma yönelimi iyimserliği artırır. Aşılamazsa 50 günlük ortalamaya doğru geri çekilme sürebilir.
Borsada yabancı payı yüzde 64.98’de. Yüzde 65’in altına kayması olumsuz bir işaret olarak görülebilir.
Düşüşe rağmen endeks yükseliş için hâlâ potansiyeli koruyor bunun öne çıkan üç nedeni var. Gelişmekte olan piyasalara karşı ilgi en yüksek seviyelerde. ABD’de Powell’ın FED başkanlığına atanacak olması olumlu karşılandı. Bilançolarda şirketlerin büyüdüğü gözleniyor ve şirketlere ilgi sürüyor.
Risklere baktığımızdaysa Türkiye cephesinde artan kur ve faizin etkisiyle kırılganlık arttı. Bunların asıl nedeni dış ülkelerle yaşanan gerilimler. Orada bir düzelme sağlandığında Türkiye gelişmekte olan ülkeler arasında en önde koşmaya hazır.
Sanayi şirketlerinin kârlılıklarında gözlenen yüksek artışlar, sanayi üretiminde yakalanan yükseliş ivmesi, büyüme beklentileri borsada sanayi şirketlerine ilgiyi yüksek tutmaya devam edecek. Dolar kuru yükselen trendini aşağı kırmadıkça 4.04’ü hedefleyerek çıkışını sürdürecek. Piyasalarda yaşanan kâr satışları ise ‘normalleşme’ süreciyle değişebilir.