Ukraynalı kadın ve çocukların peşindeler! Sınır ötesi tuzak
Rus işgalinden kaçan yaklaşık 1 milyondan fazla Ukraynalı kadın ve çocuk, güvenli bir yaşam umuduyla ülkenin kuzey batı sınırına ilerliyor. Ancak uzmanlar, savaştan kaçarak komşu ülkelere sığınan Ukraynalı mağdurları büyük bir tehlikenin beklediğine dikkat çekiyor. Fuhuş çetelerinin savaş mağduru kadın ve çocuklara kurduğu iğrenç tuzaklar kan donduruyor.
Can Şişman - Betül Topaklı / Milliyet.com.tr - Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinde ikinci haftaya girildi. Tüm gözler, İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana Avrupa'daki ilk büyük silahlı çatışmanın yaşandığı bölgeye çevrildi. Ukrayna'da yaşanan olaylar beraberinde büyük bir kitlesel sivil göçünü de getirdi.
Birleşmiş Milletler (BM) sadece 10 gün içinde Ukrayna'daki şiddetli çatışmalardan kaçmak isteyen 1.5 milyondan fazla mültecinin komşu ülkelere geçtiğini duyurdu. Ukrayna'dan kaçan kadın ve çocukların ilk adresi ise ülkenin batısındaki Polonya oldu.
DHA'nın haberine göre, yaklaşık 1 milyon 67 bin Ukraynalının ülkenin kuzey batı sınırına ilerlediği ve Polonya'ya kaçtığı düşünülüyor. Şu anda açıklanan resmi rakamlara göre, Polonya'ya sığınan Ukraynalı mültecilerin sayısı 885 bin 303. Polonya Sınır Muhafızları tarafından yapılan açıklamada, Ukrayna'dan ülkeye geçişlerde rekor kırıldığı ve sadece bir gün içinde tam 142 bin 300 kişinin geçiş yaptığı duyuruldu. Polonya'yı sırasıyla 169 bin 53 ile Macaristan, 113 bin 967 ile Slovakya, 103 bin 254 ile Moldova, 71 bin 640 ile Romanya takip ediyor. Bu ülkeler haricinde Rusya'ya 53 bin 300, Belarus'a 406 ve diğer Avrupa ülkelerine ise 133 bin 876 Ukraynalı mültecinin geçiş yaptığı bildirildi.
'İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI'NDAN BU YANA EN HIZLI BÜYÜYEN KRİZ'
Avrupa Birliği (AB) yetkilileri önümüzdeki aylarda bu sayıların 7 milyonu kadar bulabileceği konusunda uyarıda bulundu. Birleşmiş Milletler Mülteci Yüksek Komiserliği (UNHCR) de Avrupa'da son dönemdeki en büyük mülteci krizinin yaşandığını duyurdu. UNHCR tarafından yapılan açıklamada "Bu, 1939-1945 yılları arasında gerçekleşen İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana en hızlı büyüyen mülteci krizi. Bu anlamsız çatışmaya derhal bir son verilmediği takdirde önümüzdeki günlerde milyonlarca hayat daha köklerinden sökülecek" ifadeleri yer aldı.
ÜCRETSİZ KONAKLAMA VE ULAŞIM VAADİYLE KANDIRIYORLAR
Yurt dışına sığınan Ukraynalılar, ülkelerindeki savaştan kaçsa da aslında onları daha büyük bir tehlike bekliyor. İnsani yardım gruplarının Polonya'ya yeni gelenlere barınak ve erzak sağlamaya yönelik gayretleri olsa da bu çabalar yeterli değil. Sınırı geçen çok sayıda savunmasız mülteci suç çetelerinin tehditleriyle karşı karşıya. Öyle ki Rus işgalinden kaçmak isteyen kadınlar ve çocukların fuhuş çetelerinin hedefi haline gelmiş durumda.
Polonya'daki polis ve yardım görevlileri, ülkelerindeki savaştan kaçıp Polonya'ya sığınan ve tehlikeli yolculuktan ötürü yorgun ve savunmasız olan kadınların ve çocukların fuhuş çetelerine karşı dikkatli olmaları konusunda uyardı. Polonya'daki görevliler, krizi fırsata çevirmek isteyen fuhuş çetelerinin gidecek yeri olmayan Ukraynalı kadınlara ve çocuklara ücretsiz konaklama ve ulaşım vaatleri vererek onları kaçırmaya başladıklarını duyurdu.
'İNSAN TİCARETİYLE İLGİLİ OLDUĞU SÖYLENDİ'
Ukrayna'nın Lviv kentine sadece 80 kilometre uzaklıktaki Polonya'nın Medyka sınır kontrol noktasında çalışan bir İngiliz yardım gönüllüsünün anlattıkları oldukça çarpıcı. İngiliz Telegraph gazetesine konuşan Tom Bell, "Birçok çaresiz Ukraynalı daha önce hiç tanımadıkları birileri tarafından arabalarla götürülüyor. Polis beni ve diğer gönüllüleri uyardı. Bizden genç kadınları ve çocukları kimlerin aldığını öğrenmemiz için sıkı bir kimlik kontrolü yapmamızı istiyorlar. Bize bunun insan ticaretiyle ilgili bir şey olduğu söylendi" diye konuştu.
Medyka kontrol noktasındaki bir polis görevlisi ise Telegraph gazetesine kaçakçılık amacıyla hareket eden birkaç kişinin gözaltına alındığını belirterek "Sınırdan gelen çocukların ve kadınların kötü niyetli kişiler tarafından mağdur edilmesinden endişe duyuyoruz. Bunu deneyen birkaç kişi oldu ve polis onları tutukladı" diye konuştu.
'VARŞOVA'YA VARDIKLARINDA PARA İSTEMİŞ'
İngiliz Daily Mail gazetesine konuşan 27 yaşındaki Ukraynalı bir kadın, fuhuş çetelerinin ücretsiz ulaşım vaadiyle kandırıldıklarını söyledi. Ukraynalı kadın, "Polonya'ya geçen bir arkadaşımdan duydum. Onu Varşova'ya ücretsiz götüreceğini söyleyen bir adamın teklifini kabul etmiş ama oraya vardıklarında arkadaşımdan para istemiş. Kendisine borcu olduğunu söyleyip bu borcu çalışarak ödemesi gerektiğini söylemiş. Çok dikkatli olunmalı" diye konuştu.
Uluslararası CARE şirketinde insan ticareti ve cinsel istismarla mücadele üzerine araştırmalar yapan Lauren Agnew da, "Ukrayna'daki savaş insan kaçakçılığı açısından oldukça kötü sonuçlar doğuracak. Avrupa'daki mülteciler giderek artan bir istismar riski ile karşı karşıya. Zaman geçtikçe mültecilerin insan tacirleri tarafından kullanıldığını, zorla fuhuşa yönlendirildiklerini göreceğimiz kesin. Bu çeteler için savaş kâr elde etmek demek. Mültecilerin savunmasızlığından yararlanıyorlar" dedi.
'ÇARESİZ DURUMDALAR'
Ukraynalı erkeklerin ülkelerini terk etmelerinin yasak olduğunu hatırlatan ve yurt dışına sığınanların kadın ve çocuklar olduğunu vurgulayan Lauren Agnew, fuhuş çetelerinin savunmasız kişilerden en çok 'ücretsiz ulaşım' teklifinde bulunduğunu, daha sonra mültecilerden para talep ettiklerini söyleyerek onları zorla fuhuşa yönlendirdiklerini söyledi. Agnew, "Mülteciler çaresiz. Böyle durumlarda bazıları hiç düşünmeden aldıkları ilk yardım teklifini kabul etmeye istekliler. Ancak çok dikkatli olunmalı" ifadelerini kullandı.
Ukrayna'nın Lviv şehrine komşu olan Polonya'nın Przemyśl kasabasındaki mülteci kabul merkezinde yardım görevlisi olan Rafal Wlodek'in söyledikleri de iddiaları doğrular nitelikte. Wlodek, "İnsanların mültecileri alıp başka bir yere götürmeyi teklif ettiklerine dair pek çok duyum aldık. Mülteciler çetelerin hedefinde. İnsan ticareti hedefindeki kadınları ve çocukları emanet edebileceğimiz güvenilir kişileri belirlemeye çalışıyoruz" diye konuştu.
'CİDDİ BİR RİSK ALTINDALAR'
İnsan tacirlerinin oluşturduğu tehdit karşısında mültecilerin yaşadıklarına dikkat çeken Berlin Hertie Üniversitesi Temel Haklar Merkezi'nden Dr. Begüm Başdaş, dünyanın her yerinde savaş ve çatışma koşullarından dolayı göç etmek zorunda kalan tüm kadın, erkek ve çocukların insan ticaretine maruz kalabildiklerini söyledi. Dr. Başdaş, insan tacirlerinin mültecilerin güvencesiz ve kırılgan durumlarından kolayca faydalandıklarını ifade etti. Rusya ve Ukrayna’da en az 30 yıldır zaten uluslararası insan ticareti ağlarının çok yaygın bir şekilde çalıştığına değinen Dr. Başdaş, Ukrayna hükümetinin ve diğer uluslararası kuruluşlarının bugüne dek insan ticareti ile mücadelede yetersiz kaldığına vurgu yaptı.
Dr. Begüm Başdaş, “Savaştan kaçarak yalnız yola çıkmak zorunda kalan kadınlar ve çocukların önceden de var olan insan ticareti ağları yüzünden çok daha ciddi bir risk altında olmasından korkarım” dedi. Ukrayna’dan tüm sivillerin güvenli bir şekilde tahliye edilmesi, yine güvende oldukları bir yere ulaşana dek insan ticaretine karşı korunması Ukrayna hükümeti kadar AB ve BM gibi uluslararası kurumların da sorumluluğu olduğunu aktaran Dr. Başdaş, bunun için savaş koşullarında olabildiği kadar insanların gıdaya, suya, sığınağa ve güvenli sığınma rotalarına dair doğru bilgiye erişimlerinin olmasının çok önemli olduğunu belirtti.
'İNSAN TACİRLERİ İÇİN OLAĞANÜSTÜ FIRSAT'
Bütün kitlesel göç akımlarında özellikle insan tacirleri için olağanüstü bir imkânın ortaya çıktığını söyleyen İltica ve Göç Araştırma Merkezi (İGAM) Akademi Başkanı Prof. Dr. Murat Erdoğan ise onların da bu fırsatı değerlendirmek için hemen devreye girdiklerini belirtti. Prof. Dr. Erdoğan, bu durumun sadece Ukrayna ile ilgili olmadığını, Suriye’de ve diğer krizlerde de yaşandığını dile getirdi. Suriye’den ayrılıp Avrupa’ya giden yaklaşık 10 bin çocuğun hâlâ kayıp olduğunu aktaran Prof. Dr. Erdoğan, “Bu çok dramatik bir durum. İster istemez bu durumu paraya ve fırsata dönüştürmek isteyen örgütler hemen devreye giriyor” dedi. Prof. Dr. Erdoğan, “Bununla mücadele etmek kolay olmayacak ne yazık ki. Ukrayna için Avrupa’da olmanın getirdiği birtakım avantajlar olacak. Avrupa’daki polis teşkilatları, istihbarat örgütleri ve sivil toplum örgütleri daha dirençli davranacaklardır ama yine de arada bu işi fırsata dönüştürenler çıkacaktır” diye konuştu.
'ERKEKLERİN ÜLKEDE KALMASI İŞLERİNE YARADI'
Bu konuda hem sivil toplum örgütlerinin hem de uluslararası örgütlerin çok duyarlı olması gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Erdoğan, Polonya sınırına BM personelinin bir kısmının Türkiye’den gittiğini söyledi. Gelenleri önce güvenlik altına almayı çabaladıklarını duyuran Prof. Dr. Erdoğan, “Ancak herkes aynı imkânlara ulaşamayabilir. Zaten insan kaçakçıları da o imkanlara ulaşamayanlara yönelirler” diye konuştu. Ukraynalı erkeklerinin savaşmak için ülkede kaldığını, ülkeden eşleri ve çocuklarının ayrıldığını belirten Prof. Dr. Erdoğan, bunun da insan kaçakçıları için yeni bir imkan doğurduğuna dikkat çekti. Prof. Dr. Murat Erdoğan, bununla mücadele etmenin ve bu konuda kadınları ve çocukları korumanın herkesin yükümlülüğünde olduğunu aktardı.
