Bir iskele böyle battı!

Her biri 50 ton ağırlığındaki 16 sac duba üzerinde duran ve 8 Ekim 1984’te hizmete giren Karaköy İskelesi, önceki akşam tamamen battı. Batmasının ardından da İstanbul’da yaşanan şiddetli lodostan mı battı, yoksa bakımsızlıktan mı tartışması başladı.
Olayın ardından iskeleye gelen İstanbul Deniz Otobüsleri (İDO) Genel Müdürü Ahmet Paksoy, “Kurumumuzun ihmali söz konusu değil. Üç yıl önce yüzer dubanın ihalesi yapılmış ve çok ayrıntılı bir şekilde bakımları yapılmıştır” derken, 2003’te kurulan ve bakım onarım ihalesini alan Tuzla’daki Sebat Metal Ltd. Şti. firması, dubalarda herhangi bir onarım yapılmadığını söyledi.

‘Platformda onarım yaptık’
Üç yıl önce 503 bin 923 YTL bedelle ihaleyi alan firmanın ortağı Çabuk, “Karaköy İskelesi’nin onarımını bizim firmamız yaptı. Biz sadece platformda onarımlar gerçekleştirdik. Dubaları da bu arada inceledik, ölçümlerde bulunduk. O tarihte dubaların çok iyi durumda olduğunu ve 16 tankın kusursuz olduğunu tespit ettik” diye konuştu.
Gemi Mühendisleri Odası Başkanı Tansel Timur, iskelenin lodostan dolayı batma ihtimalinin bulunmandığını belirterek, şunları söyledi: “Yere halatlarla bağlı bir iskele, lodostan dolayı batması mümkün değil. Böyle bir ihtimali hesaba katmak bile yanlış. Burada lodos ihtimalini eliyoruz. Denge problemi olabilir ama iskelenin eni ve boyu hesaba katıldığında bu da mümkün görünmüyor. İskelenin batışına bakıldığında, iskele dubaların su alması sonucu battı. Peki dubalar niye su almış olabilir? Ya suyun altında bir şey çarpıp dubaları delmiş olabilir. Böyle bir şeyi de söyleyen olmadığına göre geriye, bir şey kalıyor. O da dubanın su altında kalan kısmının sağlamlığı, bakımsızlığı konusu. Yani zaman içinde aşınma, deniz suyunun etkisiyle sacda meydana gelen incelme sonucu açılan bir delikten dubanın su alması diye bunu yorumlayabiliriz.”
Geçen yıl yürüttükleri “Vapurumu vermiyorum” kampanyası çerçevesinde iskelelerle ilgili olarak da incelemeler yaptıklarını dile getiren İstanbul Konseyi Üyesi yüksek mühendis Necat Selimoğlu, iskeleyi taşıyan dubaların 2007’den bu yana su aldığını savunarak şöyle konuştu:

Yetkilileri uyarmıştık’
“Durumu hem Haliç Tersanesi, hem Büyükşehir, hem de İDO yetkililerine bildirdim. Ama yetkililer, ‘Merak etmeyin, motopomplarla dubalardaki suyu boşaltıyoruz’ demekle yetindiler” dedi. Aynı kampanya çerçevesinde çalışan Cumhuriyet gazetesi karikatüristi Behiç Ak ise, 2007’den bu yana iskelenin dubalarının su aldığına ilişkin bilgiye ulaştıklarını belirtti.

1984’ten beri oradaydı
Şehir hatları vapurlarının çalışmaya başladığı yıllardan beri var olan iskele, 2 Ekim 1936’da Haliç Tersanesi’nde inşa edilen yeni iskeleyle değiştirildi. Ancak iskele, 1958’de kullanıma kapatıldı. Çürüyen dubalar su alınca iskele yan yattı. Birkaç ay içinde yeni bir iskele yapıldı. Bu yeni iskele ise 1 Mart 1966 günü yandı. Onarılan iskele 16 Mart 1966’da hizmete girdi. 8 Ekim 1984’te ise, bugünkü yeni iskele hizmete girdi.

‘25 yıldır dubalara bakım yapılamıyor’
Eski Gemi Mühendisleri Odası Başkanı Sacit Demir ise, iskelenin lodostan değil, bakımsızlık yüzünden battığını savundu.
1978-1979 yıllarında tasarlanan iskelenin, bakıma alınabilmesi için dubalarının sökülebilir yapıldığını anlatan Demir, şunları söyledi: “Ancak 1982’de iskelenin üst yapısı için bir firmayla anlaşma yapıldı. Firma, üst yapı ihalesini kilo ağırlığına göre aldığından dolayı ağır malzemeler kullandı. İskeleye belirlenenin üzerinde ağırlık yüklendiğinden, dubaların kaldırma kuvveti etkisini yitirdi ve daha fazla suya battı.
Bunun üzerine bakım için sökülüp çıkarılabilen dubalar, kaynakla birbirlerine kaynaklandı. Her biri 50 ton ağırlığında olan bu dubaların tamamı birbirine kaynaklandığından dolayı teker teker çıkarıp bakıma alma durumu ortadan kalktı. Bu nedenle yaklaşık 25 yıldır bu dubalar orada duruyor ve bakımı yapılamıyor. Dolayısıyla bu dubaların çürümeleri normal.”

‘Lodosa elbette ki dayanamadı’
Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, Karaköy İskelesi’nin denize çakılmış değil yüzen bir iskele olduğunu hatırlatarak, “Bu kadar şiddetli bir lodosa elbette ki dayanamadı ve battı” dedi.
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, geçici duba iskele için mevcut bir iskelenin Karaköy’e getirileceğini, bu çalışmanın 5-10 gün sürebileceğini bildirdi.
Topbaş, Karaköy’e ileride, daha estetik, biraz daha küçük bir iskelenin getirileceğini söyledi.
Kaza Tetkik Kurulu
İDO Genel Müdürü Ahmet Paksoy da, “İskelenin alabora olmasıyla ilgili Kaza Tetkik Kurulu çalışmalarına şu an itibarıyla başlamış durumda. Yani olayın neden kaynaklandığı, neyin sebebiyet verdiği teknik heyetin yapacağı çalışmalar sonucunda ortaya çıkacaktır” diye konuştu.
Yeni seferler
Batan iskeleden yapılan seferler, bir süre Karaköy, Kabataş ve Eminönü’ndeki diğer iskelelerden gerçekleştirilecek.
Kadıköy’den gelen İDO yolcuları, Karaköy’deki Tur-Yol’a ait motor iskelesini kullanabilecek. İskelenin batması nedeniyle Kabataş-Kadıköy hattına ek seferler koyuldu.

Darıca iskelesi denize sürüklendi
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’ne ait deniz otobüsü seferleri sağlanan Darıca İskelesi’nin 2 metreyi bulan dalgalar nedeniyle karayla bağlantısını sağlayan çelik halatlar koptu. Aynı zamanda denize de demirli olan iskele, kıyıdan yaklaşık 100 metre açığa sürüklendi. Şiddetli fırtına nedeniyle iskelenin sürüklenmesine müdahale edilemedi.