Özel rakı geliyor ama...

Biz Türkler rakıya fanatik derecede bağlı olmamızdan mıdır nedir, Yunanlıların rakı benzeri anasonlu aperitifi olan uzoyu biraz aşağılar, "Uzo mu? Yok canım... Bizim rakı uzodan bin kere güzeldir. Tatlı-matlı berbat bir şeydir uzo" deyip geçeriz. Oysa oralarda bir kere daha fark ettim ki, onlarca çeşit uzonun içinde Türk rakısıyla yarışacak lezzette olanlar da var.Yunanistanda devlet, içki üretimi gibi konulara burnunu sokmadığı için küçük üreticiler kendi formülleriyle uzolarını yapıyorlar. Ana madde her zamanki gibi anason, ancak kimi kişniş tohumu, kimi de sakız ağacının gövdesinden sızdırılan sakız gibi tatlandırıcılarla uzoya farklı çeşniler de veriyorlar. Bazıları hafif şekerli, bazıları sek... Kimi 40 derece, yumuşacık ve kaymak içimli, kimi 46 derece, alkolü de kaba, içenin kulaklarından duman çıkarıyor ama onun da tiryakisi başka... Geçtiğimiz hafta İstanbul-Beyoğlunda bir şubesi açılan Ta Nisia Restoranını yerinde görüp, özel yemeklerini yerinde tadabilmek için Yunanistanda, Selanikteydim. Yemekte tercihim hemen her zaman şarap olmasına, rakı ve benzerlerine pek tutkun olmamama rağmen, balık ağırlıklı mezeler ve balık yemekleriyle birlikte bol bol uzo yudumladım; süt beyazı balıklarla, kadehteki süt beyazı içkinin tadını çıkardım... Komşudan ders almalı Yönetmelik, yıllık 1 milyon litre rakı üretim kapasiteli, kendi alkolünü de üzümden ve tahıllardan kendisi üretecek yeni teknolojili ve entegre tesislere, rakı üretim izni verileceğini hükme bağladı. Ama devlet yine devletliğini yaptı ve "özelleştirmeme" hakkını da saklı tutacak birkaç mayını, son maddelerde yönetmeliğe koydu. Buna göre rakı üretimi için yapılacak başvurular "ülkenin pazar yapılanması ve toplum sağlığı gerekleri, işin rasyonel ölçütleri, ürün ve piyasaya sunum kalitesi, tüketici talepleri ve diğer ticari ve ahlaki değerlendirmeler (ne demekse!) gözetilerek" karara bağlanacak.Umarım, kurulun hepsi de devlet memuru üyeleri, devletçi ve tutucu davranmazlar ve rakıyı tüm dünyaya satılacak bir Türk ihraç ürünü haline getirebilecek özel sektörün önünü tıkamazlar. Tıkarlarsa ne olur? Benim gibi Türkler, Atatürk Havalimanı gümrüksüz mağazalarındaki resmi kılıklı eksport rakı şişesinden sonra, Yunan havaalanlarındaki kimi iyon sütunu, kimi amfora, kimi akropol görünümlü onlarca uzo şişesine bakıp, onları kapışan Avrupalı turistleri görüp gıpta edip dururlar. Şu günlerde olduğu gibi, Avrupadaki Türk lokantalarında Türkler rakı bulamadıklarından uzo içmeye devam eder, uzo şişelerine bakıp bakıp "Ne olacak bu memleketin hali!" diye efkarlanırlar... Durduk yerde uzodan niye mi bu kadar bahsettim? Birkaç kadeh uzo yuvarladığım için değil tabii. Rakının üzerindeki devlet tekeli kalktığı, milli içkimizin ayağındaki pranga çözüldüğü için... Geçtiğimiz günlerde yayımlanan Alkollü İçkiler ve Tütün Kurulu Yönetmeliği, özel sektörün rakı üretimine girişini serbest bıraktı ve Tekelin rakı fabrikaları ile markalarının özelleştirilmesinin de önünü açtı.