Corona ve diyabet

Korona virüsü biz diyabetlilere evde kaldığımız şu günlerde yaşam tarzlarımızı tekrardan gözden geçirme şansı sunuyor.

Sağlığına ve kendisine değer veren diyabetliler  bu panik dönemini avantaja  çevirebilir. Peki nasıl?

Bildiğimiz gibi, diyabet prevalansı tüm dünyada olduğu gibi Türkiye' de de hızla yayılıyor. Hatta öyle ki bulaşıcı olmayan salgın hastalıklar kategorisinde olduğunu biliyoruz. Toplumun büyük çoğunluğunda  ilk aşamada sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivite ile önüne geçebileceğimiz tip 2 diyabet  sonrasında ,mutlak insüline bağımlı tip 1 diyabet ve gizli şeker dediğimiz pre-diyabet görülen gözlenen  diyabet türleri arasındadır..

Kendi diyabetle yaşam tecrübelerimi sağlık ve yaşam koçluğu becerilerimle birleştirip diyabetlilere koçluk yaptığım günden beri diyabetin multidisipliner bir sistem içerisinde doktoru, hemşiresi,diyetisyeni psikolog ve motivasyonel yol arkadaşı dediğimiz yaşam koçu ile yönetilmesi gerektiğini savunuyorum. Çünkü diyabet asıl tanı konulduktan ve hastaneden çıktıktan sonra başlıyor. Sağlık profesyonelleri  bize balık veriyor halbuki benim diyabetle yaşama adapte olabilmem ve hayatımdan rol model çalmaması için balık tutmayı öğrenmem lazım.

Yaşam tarzı değişikliklerini yapabilmem yani sağlıklı beslenme ve öğünleri yönetebilme, fiziksel aktivite, stresi yönetebilme, uyku düzeni, kan şekeri takibi, öz bakım bilinci, rutin doktor kontrollerini aksatmama gibi pek çok parametrede farkındalığa ve motivasyona ihtiyacımız var.

Diyabet kronik bir rahatsızlık olduğu için corona virüsü ile etkileşiminde risk grubuna girdiğini biliyoruz. Mutlak evde kalarak ve sağlık bakanlığının hijyen ve sosyal mesafe önerilerini yerine getirerek kendimizi korumamız lazım.

Bunların dışında biz diyabetliler için,

Randevu zamanınız gelmiş olsa bile rutin kontroller  için sağlık kuruluşuna akut durumlar dışında  başvurmayın. Hekiminizle ya da diyabet hemşiresi ile uzaktan iletişim kurun.

Kronik hastalık nedeni ile kullanılan raporlu ve sürekli kullanım gerektiren ilaçların rapor tarihimiz bitse bile haziran sonuna kadar aynı raporlar geçerli olduğunu unutmayın.

Şekerlerinizi daha sık ölçüp kaydedin. Diyabet teknolojilerinden faydalananlar sensör ya da CGM verilerini dijital ortamda sağlık profesyonelleri ile paylaşabilirler.

Fazla karbonhidrat yükünden, tatlı ve unlu gıdalardan uzak durun. Çok yiyerek değil, yeterli ve dengeli beslenerek,  günlerinizi geçirin. Bu sırada kan şekerlerimizi kızdırmayacak masum tatlılar yapmayı deneyebilir hem de vakit geçirmiş olabiliriz. Yediklerinizi günlük tutarak yazabilirsiniz.

Porsiyon kontrolü yaparak, sebze ve meyve tüketerek vitamin ihtiyacınızı karşılayın.

Bol su içmeyi ihmal etmeyelim ve su eksikliğini açlık hissi ile karıştırmayalım.

Gün içerisinde evde temizlik işleri yanında, yarım saat egzersiz yapabilirsek (sevdiğimiz müzik eşliğinde internet ortamında videolar) ile de olabilir hem kilo almayı engellemiş hem de kan şekerlerimizin daha dengeli gitmesine yardımcı oluruz. Fazla kilonun ve bel kalınlığı çevresinin komplikasyon riskini arrtırdığını ve hekimlerin istemediğini unutmayalım.

Stresimizi yönetmek için yoga, meditasyon ya da nefes egzersizleri yapabiliriz. Evde kitap, film, resim vb sevdiğimiz hobilerle meşgul olmak bizlere iyi gelecektir.

Özetle; aslında normal rutin hayatımızda olması gereken davranışların şu süreçte sağlığımıza daha önce yaptığımızın yatırımın ne kadar önemli olduğunu ve uzmanların da vurguladığını gördük.                               

Değişim bizim farkındalığımızla başlar ve şimdi değişim zamanı diyorum.

 Neslihan Sipahi

Diyabetli Yaşam ve Sağlık Koçu