Epilepsi nöbeti karşısında ne yapmalı, ne yapmamalıyız?
Epilepsi sıklığı tüm dünyada yaklaşık binde 7’dir. Bu da ülkemizde yarım milyona yakın epileptik birey olduğunu gösterir. Epilepsi ve epilepsi nöbetlerinin nadir rahatsızlıklar olmadığını söyleyebiliriz. Hastalık her yaşta başlayabilir. Başlangıç yaşı yeni doğan döneminden yaşlılığa kadar değişkenlik gösterir. Genellikle yaşam boyu devam eden bir rahatsızlık olmasına karşın bazı bireylerde yaş ilerledikçe nöbetler kaybolabilir.
Toplum epilepsi nöbetlerine karşı bilinçlenmeli
Epilepsi nöbetleri çok farklı biçimlerde karşımıza çıkar. Bazı nöbetlerde kişi fazla hareket etmez, sabit bakma ve donma tarzı davranışlar görülür. Ancak bazı nöbetlerde de yere düşme, kasılma ve vücutta atmalar olur. Özellikle düşme ve kasılmanın eşlik ettiği bu büyük nöbetler tehlikeli olabilir. Çoğu nöbette hastanın acile götürülmesine veya 112’nin aranmasına gerek yoktur. Ancak etrafta bulunan kişilerin ne yapacağını bilmesi gerekir.
Nöbet 5 dakikadan uzun sürdüyse 112 aranmalı
Epilepsili yakını olan kişilerin en sık yönelttiği soruların başında “Nöbet olunca ne yapmalıyız?" ve "Acile gitmemize gerek var mı?" geliyor. Eğer kişi hayatında ilk kez nöbet geçiriyorsa, solunum güçlüğü varsa, nöbetten sonra kendine gelemiyorsa, nöbet 5 dakikadan uzun sürüyorsa, nöbet sırasında kendini yaralamışsa, nöbet suda geçirilirse, kişide diyabet, kalp hastalığı veya gebelik varsa hemen 112 aranmalıdır. Epilepsili birey daha önceki geçirdiği nöbetlerin aynısını geçiriyor ve bu nöbetler kısa sürüyorsa hastayı hastaneye götürmeye gerek yoktur.
Epilepsi nöbeti karşısında ilk yardım önemli
Nöbet geçiren birini görünce öncelikle sakin olmak gerekiyor. Eğer 112’yi aramanız gereken durumlardan biri yoksa kişiyi yavaşça yere yatırın ve nöbet bitene kadar yanında kalın. Başının altına yumuşak bir şey koyun. Etraftaki zarar verici, kişinin çarpabileceği, üzerine düşebilecek eşyaları uzaklaştırın. Nöbet geçiren kişiyi sol tarafına çevirerek nefes almasını kolaylaştırabilirsiniz. Kravat gibi nefes almayı zorlaştıracak kıyafetlerle ve gözlük gibi kırılabilecek şeyleri çıkarın. Kişinin üzerinde bir hastalığı olduğunu belirten tıbbi bir uyarı yazısı (bileklik vb.) olup olmadığına bakın. Nöbet 5 dakikayı geçerse 112'yi arayın. Kişi uyanınca ona durumu açıklayın ve evine dönmesine yardımcı olun.
Epilepsi nöbeti esnasında yapılmaması gerekenler
Nöbet geçiren birini görünce şunları sakın yapmayın:
- Kasılmaları durdurmaya çalışmayın.
- Ağzına bir şey sokmayın; bu çene ve dişlerde hasara neden olabilir.
- Suni solunum yapmaya çalışmayın; kasılmalar bitince solunum geri gelir.
- Kendine tamamen gelinceye kadar su veya yiyecek vermeyin. Bilinci yerinde değilken vereceğiniz gıda akciğerlere kaçabilir.
