400 oyla ‘Yüce Divan’ kararı

Ak Parti’nin verdiği son dakika önergeleriyle teklifin Cumhurbaşkanı’nın adaylık ve seçimini, görev ve yetkilerini, cezai sorumluluğunu, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanların atanması ile yargılanmalarını düzenleyen maddelerde rötuşlar yapıldı.
Seçilme yeterliliği
Ak Parti, anayasa değişiklik teklifinde herhangi bir kritere yer vermemesi nedeniyle Cumhurbaşkanı yardımcılığına kimlerin atanabileceğine ilişkin yapılan tartışmalara nokta koydu. Muhalefetin, “Rıza Sarraf’tan, Fetullah Gülen’e ve Abdullah Öcalan’a” kadar marjinal örneklerle eleştirdiği eksiklik, değişiklik önergesi yoluyla giderildi. Kabul edilen önergeyle, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanların “milletvekili seçilme yeterliliğine sahip” olması şartı getirildi. Kabul edilen önergeyle Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, Meclis’te milletvekilleri ile aynı yemini edecek. Cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanların, görevde bulundukları sırada işledikleri tüm suçlar bakımından “Yüce Divan” yargılaması öngören hükümde de değişiklik yapıldı. Görevden ayrıldıktan sonra sadece görevleriyle ilgili suçlar bakamından Yüce divan hükümlerinin uygulanacağı net olarak ifade edildi.
Komisyonda aynen benimsenen “Cumhurbaşkanı’nın cezai sorumluluğunu” düzenleyen madde uyarınca, halen sadece “vatana ihanetten” yargılanabilen Cumhurbaşkanı’nın tek başına yapacağı iş ve işlemlerle, onaylayacağı karar ve emirler için artık yargı yolu açık olacak.
Cumhurbaşkanı hakkında bir suç isnadı olduğunda, 301 milletvekilinin imzası ile hakkında soruşturma önergesi verilebilecek, önergenin 360 oyla kabul edilmesi halinde hakkında Meclis soruşturması açılabilecek. Meclis’te partilerin meclisteki sandalye sayıları oranında üye vereceği 15 kişilik bir soruşturma komisyonu kurulacak. Komisyon azami 3 ay içinde raporunu sunacak. Genel Kurul’da 400 milletvekilinin gizli oyu ile Cumhurbaşkanı’nın Yüce Divan’a sevkine karar verilebilecek. Hakkında soruşturma açılmasına karar verilen Cumhurbaşkanı seçim kararı alamayacak. Yüce Divan’da seçilmeye engel bir suçtan mahkum olan Cumhurbaşkanı’nın görevi sona erecek. Cumhurbaşkanı’nın görevde bulunduğu sürede işlediği iddia edilen suçlar için, görevi bittikten sonra da bu mekanizma geçerli olacak.

12. madde kabul
Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri, yetkileri ile teşkilat yapılarının Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenmesini öngören fıkraya ise “merkez ve taşra teşkilatlarının kurulması” ifadesi eklendi. Bu düzenlemenin tekliften çıkarılan ve eyalet sistemine geçişin alt yapısı olduğu öne sürülen 15. maddenin kaldırılmasıyla bakanlıkların taşra teşkilatlarına ilişkin kurma ve kaldırma ihtiyacını karşılamak üzere getirildiği belirtildi. Dünkü görüşmelerde de TBMM ve Cumhurbaşkanı seçimlerinin yenilenmesine ilişkin değişiklik teklifinin 12. maddesi kabul edildi.