Güldener Sonumut

Slovakya Başbakanı Robert Fico’ya suikast girişimi Avrupa ve dünyada geniş yankı uyandırdı. Saldırının detaylarını ve Slovakya’daki yansımalarını sevgili Deniz Kilislioğlu dün güzide gazetemizde detaylı şekilde kaleme aldı. Okumayanlara tavsiye ederim. Fico’ya suikast girişimi aslında Avrupa’da siyasilere yönelik son dönemde artan şiddet sorunsalına işaret ediyor. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un 2021 yılında bir ziyaret esnasında tokatlanmış olması ve eşinin yeğeninin tehdit edilmiş olması, şiddetle çözüm arama çabasının önemli bir işareti. Belki çaresizliğin, belki de siyasi hüsranın, hatta düş kırıklıklarının tehlikeli işaretlerini oluşturuyor. Zira çaresizlik, sıradışı cesarete ve toplumda asla kabul görmemesi gereken çağ dışı şiddet girişimlerine neden oluyor.

Dünyada sorunlar yok değil. Ancak bunlar toplumsal mutabakatla, diyalog ve zamanla çözülür. Ancak Avrupa’da aşırı sağ ve aşırı sol partilerin söylemleri, halklara ‘sisteme karşı’ hunharca ayaklanmaları konusundaki çağrıları ve iktidara

ABD Başkanı Joe Biden ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu arasında Amerikan başkanlık seçimlerini de etkileyebilecek ciddi bir bilek güreşi yaşanıyor. Biden yönetimi Netanyahu’nun Refah bölgesinde askeri bir operasyon gerçekleştirmesi halinde silah sevkiyatını azaltabileceği, hatta askıya alabileceği mesajını verdi. Hemen ardından Netanyahu da sosyal medyadan ‘Yom Ha Shoa’ olarak bilinen Holokost günü anma töreninde yaptığı konuşmanın İngilizce bölümünden ufak bir fragman yayınladı. Bu fragmanda İkinci Dünya Savaşında Yahudiler katledilirken kimsenin onların yardımına gelmediğini ifade ediyor, İsrail’in Hamas’a karşı tek başına mücadele etmek mecburiyetinde kalması halinde bile yoluna devam edeceğini açıklıyor. 

Netanyahu’nun bu açıklaması Washington’da rahatsızlık yarattı. Zira bir taraftan İkinci Dünya Savaşında kimsenin Yahudilere yardım etmediği açıklaması Beyaz Saray’ı rencide etti; diğer yandan Netanyahu’nun söylemi ABD’de Cumhuriyetçileri harekete geçirdi ve Biden’ın İsrail’i silah

Avrupa Birliği’nin (AB) başkenti Brüksel’de günlük meşgale, Ukrayna-Rusya savaşı, Gazze’deki insani kriz ve 9 Haziran’da düzenlenecek olan Avrupa Parlamentosu (AP) seçimleri. Bu gündem içerisinde ABD’nin Ukrayna’ya göndereceği silahların ne zaman geleceği konusu da var. Zira cephede Ukrayna, ufak ufak mevzi kaybediyor. Kaybetmesinin sebebi de mühimmat eksikliği. ‘Yaza kadar Ukrayna, Rusya karşısında cepheyi koruyabilecek mi?’ sorusu var.

AP seçimlerinde de gözler aşırı sağ partilerin kaydedecekleri yükselişe odaklanmış durumda. Bu seçimlerde aşırı sağ yabancı düşmanı partilerin oylarında önemli bir artış olacak, ancak henüz AP içerisindeki geleneksel siyasi dengeleri değiştirecek güçte olmayacaklar. Avrupa Hristiyan Demokratlar partisinin önder adayı olan Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula Von der Leyen şimdilik ipi göğüsleyecek gibi görünüyor. Ancak AP’nin onayını alabilmek için, sağ muhafazakar partilere biraz ödün vermesi gerekecek. Seçim kampanyası esnasında da buna

Aslında Fransızlarda biraz mizah olsa, alınmayacaklarını bilsem, sarkazm ve ironinin sadece Fransiz diline özgü olmadığını bildiklerini düşünsem, ironiyle başlığa ‘Katil Macron’ diye yazacaktım. 2018 yılında NATO’yu ‘beyin ölümü gerçekleşmiş bir kurum’ olarak niteleyen Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, bu sefer de Avrupa Birliği’ne (AB) dil uzattı. Sorbonne Üniversitesi’nde AB konusunda yapacağı konuşma dört gözle bekleniyordu. Zira 2017 yılında aynı kurumda Avrupa konusunda yapmış olduğu konuşma hem Fransa’da, hem de dünyada çok geniş yankı uyandırmıştı. 7 yıl sonra Avrupa Parlamentosu seçimleri arifesinde yine Sorbonne’da yapacağı konuşma da bu yüzden bekleniyordu. Ancak konuşması beklenen etkiyi yaratmadı. Aksine çok büyük hayal kırıklığına yol açtı. Uluslararası basın tarafından da kâh ‘dramaturjik’ olarak nitelendirildi İspanyol El Pais gazetesinin kaleme aldığı üzere, kâh ‘melodramatik’ olarak tanımlandı İsviçre’nin Le Temps gazetesinde kaleme alındığı

Aslında başlık sizlere yabancı değil. Sadık okurlar, 21 Ocak 2024 tarihli Milliyet gazetesinde ‘Ya 3.Dünya Savaşı başladıysa’ başlıklı yazımı hatırlayacaklar. Rusya’nın Ukrayna’yı ilhak etme çabalarının ardından yaşanan çatışma tektoniklerini kaleme almıştım. Ancak İsrail’in 7 Ekim’de karşı karşı kaldığı saldırıdan bu yana yaşanan bölgesel ve küresel gelişmeler, bu konuyu yeniden kaleme almama neden oldu.

Nitekim Çarşamba akşamı yapılan AB Liderler zirvesinin akşam yemeğinde de, 27’ler ağırlıklı olarak Ukrayna, İsrail, İran gibi konuları ele aldılar. Uppsala Çatışma Veri Programının son rakamlarına göre Mart 2024 itibariyle dünyada 200’e yakın çatışma bulunuyor. Bunların 56’sı doğrudan savaş olarak niteleyebileceğimiz cinsten. Zira bunlar, Rusya-Ukrayna savaşı gibi devletlerin dahil olduğu nitelikli çatışmalar. Terör örgütleri ve tek taraflı saldırılarla birlikte bu sayı 189’a ulaşıyor. 2022’den bu yana çatışmaların sayısı %97, çatışmada ölenlerin sayısı ise %400 artmış durumda. ABD’nin Washington kentinde

Avrupa, yoğun bir nükleer silah tartışmasına girdi. Tartışmayı başlıca iki konu besliyor. Biri Rusya’dan belirli aralıklarla gelen nükleer silah kullanma tehdidi. Diğeri ise ABD’de Kasım ayında yapılacak olan başkanlık seçimlerinin olası sonucu. Zira, Joe Biden’ın yerine Donald Trump’ın başkan seçilmesi halinde ABD’nin nükleer şemsiyesini Avrupa kıtasının güvenliği için hizmete sunmaya devam edip etmeyeceği sorunsalı yaşanacak. Önce basitleştirilmiş kısa bir hatırlatmada bulunmakta fayda var. NATO’nun nükleer caydırıcılığı ağırlıklı olarak ABD’nin İttifak’a vermiş olduğu nükleer imkan ve yeteneklerden oluşuyor. İngiltere de sayısal açıdan daha az, ancak göz ardı edilmeyecek güçte nükleer başlığa sahip. Fransa ise NATO’nun nükleer caydırıcılık siyasasında yer almıyor. Ancak İngiltere’den farklı olarak denizden ve havadan nükleer başlık fırlatma imkanına sahip. NATO’nun bu üç nükleer gücü dışında, bir de ‘dual capable nation’ olarak bilinen ülkeler var. Bu ülkeler yarı

Aslında fırsat kapının önüne kadar gelmiş. Avrupa Birliği (AB) dış politikada söz sahibi olmak istiyor. ABD’nin gölgesinden kurtulmak, NATO nezdinde de çok güçlü bir AB topluluğu oluşturmak istiyor. ABD ise, görünürde Avrupa kıtasının güvenliğine çok önem verdiğini söylese bile, Avrupa’dan sıkılmış durumda. Aslında zamanını ve kaynaklarını Asya’ya ve Çin’e harcamak istiyor. Rusya’nın Ukrayna’ya karşı başlatmış olduğu savaş hem AB hem de ABD için biraz zamansız oldu. AB ülkelerinin ciddi bir savunma sanayileri var, ama ‘Haute Couture’, yani kupon ürünler. Böyle seri halinde üretilecek ürünler değil.

NATO’nun Brüksel’de sönük geçen 75. yıldönümü kutlamaları esnasında ABD’nin Ukrayna’ya söz vermiş olduğu 60 milyar dolarlık mali yardım çıkmazı yeniden gündemdeydi. ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken bir kez daha bu yardımın ABD Kongresinden önümüzdeki hafta çıkacağını söyledi. İzci yemini verdi.

Brüksel’deki NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı sorası İttifak, Ukrayna’ya üyelik konusunda yeni bir güvence verdi. Ukrayna “merhamet değil mühimmat” istediğini söylerken, Rusya da tepki gösterdi

NATO dışişleri bakanları toplantısının ikinci gününde İttifak, Ukrayna’ya siyasi, askeri ve diplomatik desteğini yineledi. Zira NATO-Ukrayna toplantısına katılan Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitri Kuleba’ya, ülkesinin NATO üyeliği konusunda güvence verildi. Nitekim ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken da, Ukrayna’nın er ya da geç NATO’ya üye olacağını ifade etti. Müttefikler, Ukrayna’ya uzun soluklu desteğe hazır olduklarını ifade etti.  

“Ukrayna için daha fazlasını yapmamız gerekiyor” diyen NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de “Müttefikler, envanterlerine bakacak ve özellikle Patriot sistemleri olmak üzere hava savunma sistemleri tedarikinin herhangi bir yolu olup olmadığını gözden geçirecekler” ifadesini kullandı. Kuleba ise, ülkesinin, Rusya’ya karşı savaşı kazanması için