ABD ve NATO'dan Putin'e jet yanıt
21.02.2023 - 15:45 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Rusya'nın stratejik silahsızlanma anlaşmasını askıya alması beklendiği gibi Batı dünyasında anında yankı buldu, NATO ve ABD'den peş peşe açıklamalar geldi.
Ukrayna işgalinin ilk yılı dolarken ulusa sesleniş konuşması yapan Rusya lideri Vladimir Putin'in hedefinde, Batılı ülkeler ve NATO vardı. Moskova'nın bir senedir tekrarladığı suçlamaları aynı tonda yineleyen Putin'in konuşmasındaki en dikkat çekici bölüm, ABD ile aralarındaki ikili silahsızlanma anlaşmasını askıya aldıklarını açıklamasıydı.
Rusya ile ABD arasında 2010 yılında imzalanan ve 2021'de beş yıl için yeniden uzatılan Stratejik Saldırı Silahlarının Azaltılması Anlaşması (Yeni START) anlaşması iki ülkenin uzun menzilli nükleer savaş başlıklarının sayısını 1550 ile sınırlıyordu. Bu iki ülke arasında daha önce yapılmış olan START anlaşmasındakinden daha düşük bir silahlanma düzeyiydi.
Bir saatten fazla süren konuşmasının sonlarına doğru "Bugün Rusya'nın stratejik silahların azaltılması anlaşmasını askıya aldığını açıklamak zorundayım" diyen Putin ayrıca ABD nükleer deneme yaparsa Rusya'nın da nükleer silahlarını denemesi gerektiğini söyledi.
Putin'in dünyada manşet olan sözlerine NATO'dan jet hızında yanıt geldi. Kimsenin Rusya'ya saldırmadığını aksine Rus ordusunun saldırıya geçtiğini belirten NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Putin'in savaşı tırmandırmaya devam ettiğini söyledi.
"Putin bugün daha fazla savaşa hazırlandığını açık şekilde ortaya koydu" diyen Stoltenberg, Moskova'nın stratejik silahsızlanma anlaşmasını askıya alma kararından üzüntü duyduğunu kaydedip Rus liderden söz konusu kararı yeniden gözden geçirmesini talep etti.
Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ve Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba ile ortak basın toplantısı düzenleyen Stoltenberg, "Bu imparatorluk fetih savaşını başlatan Putin'dir" deyip ekledi:
"Putin bugün açıkça ortaya koydu ki, daha fazla savaşa hazırlanıyor. Putin kazanmamalı. Bu bizim kendi güvenliğimiz ve tüm dünya için tehlikeli. Rusya'nın Yeni START anlaşmasını askıya alma kararından üzüntü duyuyorum."
'SON DERECE SORUMSUZ'
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ise, Putin'in ilan ettiği kararın son derece talihsiz ve sorumsuz olduğunu söyledi. Yunanistan'ın başkenti Atina'da gazetecilere konuşan Blinken, ABD'nin Rusya'nın gerçekte ne yaptığını dikkatli şekilde izleyeceğini vurguladı. Blinken ayrıca ABD ve müttefiklerinin güvenliği için uygun bir pozisyon belirleyeceklerini de sözlerine ekledi.
ABD'nin Sovyetler Birliği ile 1991'de, Rusya Federasyonu ile 1993'te imzaladığı Stratejik Silahların Azaltılması Anlaşmalarının (START 1 ve START 2) devamı olan 'Yeni START' anlaşması, Washington ve Moskova arasında yürürlükteki son nükleer anlaşma olma özelliğini taşıyor.
Nükleer bir savaşın önlenmesini amaçlayan anlaşma, uzun menzilli nükleer silah başlıklarına ve füzelere kısıtlama getiriyor.
Anlaşma, dünyanın en büyük iki nükleer gücü olan ABD ve Rusya'nın yerleştireceği stratejik nükleer savaş başlıklarını her ülke için 1550 adet ile sınırlandırıyor.
5 Şubat 2011'de yürürlüğe giren 10 yıllık anlaşmanın süresi 5 Şubat 2021'de dolmuştu.
Rusya ve ABD karşılıklı olarak anlaşmayı 5 yıl uzatmışlardı.
START ANLAŞMASININ DONDURULMASI NE ANLAMA GELİYOR?
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, bugün yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında START anlaşmasını dondurduklarını açıkladı. Alınan karar dünyada gündem olurken BBC, bu kararın ne anlama geldiğini yazdı.
Putin'in aldığı bu karar son 1 yılda aldığı uluslararası anlamdaki en sert karar. Moskova ile Washington arasındaki bu konudaki işbirliği, nükleer savaş tehlikesi çerçevesinde askıya alındı.
START anlaşmasının fiilen feshedilmesi, bir nükleer silahlanma yarışının hemen başlamasına yol açması beklenmiyor. Ancak önümüzdeki günlerde iki tarafın artık birbirini 'nükleer' anlamda kontrol etmeyeceği artık bilinen bir gerçek.
Anlaşmanın fesh edilmesiyle birlikte ortaya çıkacak sorunlardan biri de şeffaflık. Her iki taraf da artık kontrolsüz bir şekilde nükleer silah üretip, bunların deneylerini yapabilecek.
