Çay üretiminde yaş çay işlenirken uygulanan oksidasyon işleminin durumuna göre yeşil çay, siyah çay ve oolong çay tipleri üretilir. Dünya üzerinde toplam çay miktarının %76’sı siyah çay, %22’si yeşil çay ve %2’sini oolong çay meydana getirmektedir.
Çay, hoşa giden iyi bir içecek olmasının yanı sıra son yıllarda tedavi edici özelliği nedeniyle de ilgi odağı olmuştur. Siyah çay meyve ve sebzelerde de fazlaca bulunan flavanoidlerce zengin bir içecektir. Siyah çay, yeşil çay, oolong çay ve beyaz çay ürünlerinin içerdiği fenolik bileşikler sayesinde antioksidan aktivite gösterdikleri için çalışmalarda sağlık için birçok yararı olduğu görülmüştür. Çayı bu yüzden sağlıklı bir içecek olarak tanımlayabiliriz.
Ancak çayı temin ederken gıda güvenliği sağlanmış doğru ürünler almak tükettiğimiz çayın lezzetinden ve sağlık için olumlu yararlarından faydalanabilmemiz için önemlidir. Çünkü açıkta satılan çaylarda toz, böcek, toprak, yabancı madde, pestisit kalıntısı, başka bitki gibi kalıntıların olma ihtimali yüksektir. Bu yüzden çayı temin ederken ürünlerin kaliteli hammaddeden yapılmış, kimin ürettiği belli olan, hijyenik olarak bize ulaşmış, taze ve ambalajlı ürünler olduğundan emin olmalıyız.
Ülkemizde geleneksel yöntemlerle ve alışkanlıklarla demleme yöntemleri değişkenlik gösterebilmektedir.
Ancak hayatımızda bu kadar yer eden siyah çayın dem kalitesini arttırmak için;
-Dem kalitesinin belirginleşmesi ve aromasının gelişimi için ideal demlik porselen demliktir.
-Çayın kalitesi kadar suyun kalitesi de önemlidir. Çay demlenecek su klorsuz, kireçsiz, temiz, mikrobiyolojik ve kimyasal kalitesi yüksek olmalıdır.
-Çeşme suyu yerine yumuşak arıtılmış ve ya uygun kalitede hazır su kullanılmalıdır.
-Çaydaki yararlı bileşiklerin deme geçişi, suyun sıcaklığının artması ile artar.
-Demleme süresi biyoaktif bileşikler için 20 dakika civarında olması yeterlidir. Yeşil çay için demleme süresi 5-8 dakika gibi kısa sürede olur.
-Çay demlemeyi takiben 20-25 dakika içinde tüketilmelidir.
-Çay çok bekletildiğinde bayatlar, acılaşır ve matlaşır, hatta koyulaşarak lezzetsiz bir hal alır.
-Demlenmiş bir çayın içinden süzme kağıdı ve ya demlik süzgecini 20 dakikalık demlemeden sonra çıkardığınızda çayın tüketim zamanını arttırabilirsiniz.
Gıda Mühendisi Hatice Büyükakkuş
www.instagram.com/gidamuhendisikaleminden/
