Güldener Sonumut

Başlıktan Ukrayna-Rusya savaşı ile Fransa ve Moldova’nın arasındaki alakanın, ilintinin ne olabileceğini soruyor olabilirsiniz. Hemen anlaşılmasa bile, ilintisi yok değil. Hatta hepsi birbiriyle bağlı. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy mühimmat açığını gidermek amacıyla mekik diplomasisini sürdürüyor. Avrupa Birliği (AB) Mart 2024’e kadar Ukrayna’ya mühimmat vermeyi taahhüt etmişti. Bu taahhüdünü zamanında yerine getiremeyecek. Aslında getirebilir. Türkiye gibi bir üçüncü ülkeden Fırtına obüsleri satın alabilir. Ancak Fransa, Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Kesimi 16 Şubat tarihinde toplanan güvenlik politikaları komitesinde, Ukrayna’ya AB’nin parasıyla üçüncü ülkelerden mühimmat teminine karşı çıktılar. Oysa Alman Rheinmetall CEO’su Armin Papperger, Bild gazetesine verdiği demeçte Mart ayına kadar Ukrayna’ya verilen taahhüdün yerine getirilemeyeceğini açıklamıştı.

ABD’de ise Ukrayna’ya mühimmat alımı için verilecek olan mali yardım Senato’nun

AP seçimleri öncesi hareketlilik artarken, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula Von der Leyen’ın adayı olduğu ve Hristiyan Demokratlar olarak bilinen EPP, seçim bildirgesinde Türkiye’yi adeta “umudu” haline getirdi!

Avrupa Birliği (AB) ülkeleri, 6-9 Haziran tarihlerinde yapılacak Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerine start verdi. Hafta başında Avrupa Komisyonu Başkanlığı görevini sürdürmeyi hedeflediğini açıklayan Ursula Von der Leyen, Avrupa Halklar Partisi (EPP) olarak bilinen Hristiyan Demokratlar adına AP seçimlerinde aday olduğunu duyurdu.

6 Mart’ta Macaristan’ın Budapeşte kentinde düzenlenecek parti kongresinde kabul edilecek taslak seçim beyannamesinde bir kez daha Türkiye’nin AB’ye adaylık statüsü ve üyelik sürecine son verme önerisi bulunuyor. Milliyet’e ulaşan 14 sayfalık taslak metinde, Hristiyan Demokratlar, AB’nin Balkanlar, Ukrayna, Moldova ve Gürcistan’a doğru genişletilmesinin ihtiyaç olduğunu vurguluyor, ancak Türkiye ile tam üyelik müzakerelerinin sonlandırılması gerektiğine

Aslında her şey güzel başlamıştı. Her yıl olduğu üzere, Brüksel’de düzenlenen NATO Savunma Bakanları toplantısının ardından, Almanya’nın Bavyera eyaletinin başkentinde, Transatlantik bölgenin iki yakasını bir araya getiren, küresel katılımcılarla düzenlenen Münih Güvenlik Konferansı (MSC) başlayacaktı. Ancak Rusya’dan gelen ve konferansın heyecanla başlamasını engelleyen bir haberle sarsıldı topluluk. Zira Rus muhalif lider Aleksey Navalni’nin ölüm haberi, başlangıçta bir matem havası estirdi maalesef. Batı’yı simgeleyen ülkelerin hepsi Navalni’nin cezaevinde hayatını kaybetmiş olmasını ‘Putin rejiminin gerçek yüzü’ olarak tarif ettiler. Konferansta son derece dirayetli bir şekilde kürsüye çıkan eşi Yulya Navalnia, kocasının ölümünden Rusya Devlet Başkanı ve çevresindekileri sorumlu tutarken, “Eşime yaptıklarının hesabını verecekler” dedi.

İlk kez Rusya’nın ve İran’ın davet edilmediği konferans bu sene 60. yıldönümünü kutluyor. Matemle başlamaması gerekiyordu. Nitekim

Brüksel’de düzenlenen NATO savunma bakanları toplantısı öncesinde Türkiye’nin, Yunanistan ile birlikte Avrupa Gökyüzü Kalkanı Girişimi’ne katılacaklarını açıklandı. Açıklamayı, Almanya Savunma Bakanı Pistorious yaptı.

NATO savunma bakanlarının Brüksel’de yapılan dünkü toplantısı öncesinde, Türkiye açısından önemli bir gelişme yaşandı. Nitekim Almanya Savunma Bakanı Boris Pistorious, toplantı öncesinde Türkiye’nin yanı sıra Yunanistan’ın, Avrupa hava sahasını korumayı amaçlayan Avrupa Gökyüzü Kalkanı Girişimi’ne (ESSI) dahil edildiğini açıkladı.

Almanya Başbakanı Olaf Scholz’un önerisiyle ve 13 Ekim 2022’de 15 ülkenin attığı imzayla başlayan ESSI, Türkiye ve Yunanistan’ın da katılımıyla 21 ülkeye ulaşmış oldu. ABD’nin füze savunma sisteminden bağımsız, ancak NATO’nun da füze savunma sistemine entegre şekilde çalışabilecek Avrupa Gökyüzü Kalkanı, yaklaşık 3.5 milyon kilometrekarelik alanın güvenliğini üstlenecek. Hava savunma

Avrupa ülkelerinin birçok kaygıları bulunuyor. Kaygılandıran unsurlar arasında ABD başkanlık yarışını Donald Trump’ın kazanması, Ortadoğu’nun alevlenmesi veya Rusya’nın Ukrayna’ya karşı savaşı kazanıyor olması gibi.

Bunların hepsi haklı kaygılar. Ancak Avrupa ülkelerinin hükümet başkanlarını kaygılandıran bir diğer mesele yükselen ve bir türlü frenlenemeyen milliyetçilik akımı. Özellikle Almanya’da korkutucu düzeyde arttı. 

Faşizan milliyetçiliğin küreselleşmenin bir neticesi mi, yoksa son 25 yılda iktidara gelen siyasi partilerin Alman seçmeninin kaygılarını giderememe becerisi mi bilinmez. 18. yüzyılda ulus devletin oluşma süreciyle birlikte başlayan romantik milliyetçilik akımı 20. yy ilk yarısında çok vahşi ve saldırgan bir hal aldı. Netice olarak İtalya’da faşizme, Almanya’da Nazizme büründü. Başka örnekler de yok değil. 21. yy milliyetçilik akımı ise korkudan kaynaklanıyor sanki. Küreselleşme ve düzensiz göç ile gelecek kaygısından dolayı Avrupa’daki seçmenler aşırı

ABD, Ürdün’ün kuzeydoğusunda 3 Amerikan askerinin ölümüne ve 40’a yakın askerin yaralanmasına neden olan İran destekli saldırıyı karşılıksız bırakmadı. ABD’den kalkan B-1 stratejik bombardıman uçaklarının öncülüğünde gerçekleştirdiği harekatta, 85 nokta vuruldu. Vurulan hedefler arasında İran ve taşeron güçlerin 7 tesisi vardı. Bu tesisler arasında komuta kontrol merkezi ve mühimmat depoları bulunuyordu.

Aslında Beyaz Saray, sadece İran Devrim Muhafızlarının ABD askerlerinin ölümüne neden olan saldırısına karşılık vermedi. Aynı zamanda, 17 Ekim 2023’den bu yana Suriye, Ürdün ve Irak’da bulunan ABD tesislerine karşı İran rejimi ve destekçilerinin yaptığı 170 saldırıya da toplu yanıt vermeye başladı. Washington, İran’ın Suriye’deki uzantılarını ABD’deki askeri üslerinden kaldırmış olduğu stratejik bombardıman uçaklarıyla vurarak, Tahran yönetimine de gözdağı vermiş oldu. ‘Seni sadece yanı başından değil, her zaman her yerden vurabilirim’ mesajını iletti. Bunu yaparken de Ortadoğu’da ABD

ABD’de yaşanabilecek olası yönetim değişikliği ile Rusya’nın Ukrayna’ya karşı başlatmış olduğu savaşın seyri, Avrupa ülkelerini oldukça düşündürüyor. Neredeyse iki yıl önce başlayan Rusya-Ukrayna savaşının daha ilk günlerinde Avrupa Birliği (AB) ülkeleri, savaş ekonomisine dönüşümü telaffuz etmeye başladılar. Bu konuda öncü davranan lider de Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron oldu.  

Pandemi döneminde Çin’den AB ülkelerine yapılan ihracat kısıtlamasından ve Avrupa ülkelerinin temel ihtiyaçları konusunda Çin’e olağanüstü bağımlı olduklarının ortaya çıkmasından sonra stratejik otonomi ve tedarik zinciri kavramlarını tartışmaya açan Macron’a bir çok Avrupa ülkesinden destek gelmişti. 

İki yıldan bu yana devam eden Rusya-Ukrayna savaşında Moskova yönetimi savaş ekonomisine geçiş yapabildi. AB ülkelerinde ise buna yönelik bir ‘çaba girişimi’ var ancak henüz hamle denilebilecek bir gelişme yaşanmadı. En basit örnek ise AB’nin

BM’nin en büyük yargı organı Uluslararası Adalet Divanı, Güney Afrika’nın “Gazze’de soykırım davası” başvurusunu kabul etti. Mahkeme, Gazze’deki soykırım iddialarının ispatlandığına hükmetti, İsrail’den bunun önlenmesini istedi.

Uluslararası Adalet Divanı (UAD), İsrail’in Gazze’de askeri harekata son vermesi ve soykırımı önlemesine hükmetti. Adalet Divanı, ayrıca İsrail aleyhine ileri sürülen iddiaların ‘makul seviyede’ ispatladığına hükmederek, (İsrail’in) davanın düşürülmesi talebini de reddetti. 

Türkiye saatiyle 15’de başlayan duruşmada, 17 hakimden oluşan mahkeme heyetinin başkanı ABD’li Joan Donoghue, 50 dakika süreyle Adalet Divanı’nın İsrail aleyhine hükmettiği kararlar ve ihtiyati tedbirlerle ilgili mütalaasını okudu. Mahkeme, Güney Afrika’nın İsrail aleyhine açtığı davada yetkili olduğunu hatırlatırken, saldırılara maruz kalan Gazzelilerin, İsrail’in de taraf olduğu Birleşmiş Milletler (BM) Soykırım Sözleşmesi’nin 2. maddesindeki “korunan grup”